Ένα γρόσι αντιστοιχούσε περίπου σε 0,50-1 ευρώ.
Ο φόρος που πλήρωναν οι υπόδουλοι Έλληνες στους Οθωμανούς το 1821 δεν ήταν ενιαίος, αλλά ποικίλε ανάλογα με την κοινωνική τάξη, την οικονομική δραστηριότητα και τη γεωγραφική περιοχή.
Ο κεφαλικός φόρος – Jizya ήταν υποχρεωτικός για όλους τους χριστιανούς και τους Εβραίους, καθώς θεωρούνταν “άπιστοι” (dhimmi). Κυμαινόταν από 20 έως 50 γρόσια ετησίως ανάλογα με την οικονομική κατάσταση του φορολογούμενου.
Σε σημερινά χρήματα, αν λάβουμε υπόψη ότι ένα γρόσι αντιστοιχούσε περίπου σε 0,50-1 ευρώ, αυτό σημαίνει ότι το χαράτσι ήταν περίπου 10-50 ευρώ ετησίως ανά άτομο.
Οι αγρότες έπρεπε να παραδίδουν το 10% της γεωργικής τους παραγωγής στον Οθωμανικό διοικητή της περιοχής. Αν κάποιος παρήγαγε 100 κιλά σιτάρι, έδινε 10 κιλά στο κράτος.
Οι Έλληνες που ζούσαν σε γαίες που ανήκαν σε βακούφια (οθωμανικά θρησκευτικά ιδρύματα) πλήρωναν ειδικούς φόρους για τη χρήση της γης.
Η Εκκλησία διατηρούσε επίσης τη δυνατότητα να εισπράττει ορισμένους φόρους για τα έξοδά της, αλλά αυτοί προστίθενταν στα γενικότερα οθωμανικά τέλη.
Σε περιόδους πολέμου ή οικονομικής κρίσης, οι Οθωμανοί επέβαλλαν επιπλέον εισφορές, όπως χρηματοδότηση στρατιωτικών εκστρατειών ή παροχή αγαθών στον στρατό.
Επίσης, οι υπόδουλοι συχνά έπρεπε να προσφέρουν δωρεάν εργασία (αγγαρείες) για έργα, όπως δρόμους, γεφύρια και φρούρια.
Σε κάποιες περιπτώσεις, αντί για φόρο, χριστιανικές οικογένειες έχαναν τα παιδιά τους, τα οποία στρατολογούνταν στον οθωμανικό στρατό (Γενίτσαροι).
Αν προσπαθήσουμε να υπολογίσουμε το συνολικό ετήσιο φορολογικό βάρος σε σημερινά ευρώ, λαμβάνοντας υπόψη τις παραπάνω εισφορές, ένας μέσος υπόδουλος Έλληνας πιθανώς πλήρωνε 100-300 ευρώ ετησίως σε άμεσους και έμμεσους φόρους, ποσό σημαντικό για τα δεδομένα της εποχής.
Τα 300 ευρώ της σημερινής εποχής αντιστοιχούν σε ένα σημαντικό ποσό για την οικονομία του 1821, αλλά για να κατανοήσουμε την αγοραστική τους αξία, πρέπει να μετατρέψουμε το ποσό σε γρόσια, που ήταν το βασικό νόμισμα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας εκείνη την εποχή.
Ένα γρόσι (kurus) είχε περίπου την αξία των 0,50 έως 1 ευρώ σήμερα. Άρα, τα 300 ευρώ αντιστοιχούσαν σε 300-600 γρόσια.
Τι μπορούσε να αγοράσει ένας Έλληνας με 300 ευρώ (~300-600 γρόσια); Ένα κιλό ψωμί κόστιζε περίπου 1 γρόσι, μπορούσε δηλαδή να αγοράσει 300 κιλά ψωμί, ένα βαρέλι 50 λίτρων κρασί κόστιζε περίπου 10-15 γρόσια άρα αγόραζε 20-40 βαρέλια, δέκα κιλά ελαιόλαδο κόστιζαν 5-7 γρόσια, δηλαδή έπαιρνε 50-100 κιλά. Ένα κιλό αρνί κόστιζε 2-3 γρόσια, δηλαδή αγόραζε 100-150 κιλά κρέας.
Ένα άλογο κόστιζε 100-150 γρόσια (2-4 μηνιάτικα), έπαιρνε δηλαδή ένας Έλληνας με την φορολογία που πλήρωνε στους Τούρκους 2-3 άλογα. Ένας γάιδαρος κόστιζε 20-30 γρόσια, μπορούσε να αγοράσει δηλαδή 10-15 γαϊδούρια ή 5-7 μουλάρια.
Ένα μικρό σπίτι στο χωριό κόστιζε εκείνη την εποχή περίπου 400-600 γρόσια. Τα 300 ευρώ που ήταν περίπου ο ετήσιος φόρος στους Τούρκους δεν έφταναν για σπίτι, αλλά κάλυπταν το μισό κόστος ενώ ένα κτήμα 5-10 στρέμματα μπορούσε να κοστίζει 150-300 γρόσια.
Ένα καλό τουφέκι (καριοφίλι) κόστιζε 150-200 γρόσια, δηλαδή με 300 ευρώ μπορούσε να αγοράσει δύο τουφέκια, ένα σπαθί κόστιζε 50-100 γρόσια ενώ πυρίτιδα & βόλια για ένα χρόνο πολέμου στοίχιζαν 100-200 γρόσια.
Με τα 300 ευρώ της σημερινής εποχής (~300-600 γρόσια), ένας υπόδουλος Έλληνας θα μπορούσε να εξασφαλίσει τροφή για ένα χρόνο, να αγοράσει ζώα, ένα μικρό κτήμα ή εξοπλισμό για τον Αγώνα. Ήταν δηλαδή πολύτιμο ποσό για έναν φτωχό, αλλά όχι αρκετό για απόκτηση σπιτιού ή μεγάλης περιουσίας.
Ο κεφαλικός φόρος – Jizya ήταν υποχρεωτικός για όλους τους χριστιανούς και τους Εβραίους, καθώς θεωρούνταν “άπιστοι” (dhimmi). Κυμαινόταν από 20 έως 50 γρόσια ετησίως ανάλογα με την οικονομική κατάσταση του φορολογούμενου.
Σε σημερινά χρήματα, αν λάβουμε υπόψη ότι ένα γρόσι αντιστοιχούσε περίπου σε 0,50-1 ευρώ, αυτό σημαίνει ότι το χαράτσι ήταν περίπου 10-50 ευρώ ετησίως ανά άτομο.
Οι αγρότες έπρεπε να παραδίδουν το 10% της γεωργικής τους παραγωγής στον Οθωμανικό διοικητή της περιοχής. Αν κάποιος παρήγαγε 100 κιλά σιτάρι, έδινε 10 κιλά στο κράτος.
Οι Έλληνες που ζούσαν σε γαίες που ανήκαν σε βακούφια (οθωμανικά θρησκευτικά ιδρύματα) πλήρωναν ειδικούς φόρους για τη χρήση της γης.
Η Εκκλησία διατηρούσε επίσης τη δυνατότητα να εισπράττει ορισμένους φόρους για τα έξοδά της, αλλά αυτοί προστίθενταν στα γενικότερα οθωμανικά τέλη.
Σε περιόδους πολέμου ή οικονομικής κρίσης, οι Οθωμανοί επέβαλλαν επιπλέον εισφορές, όπως χρηματοδότηση στρατιωτικών εκστρατειών ή παροχή αγαθών στον στρατό.
Επίσης, οι υπόδουλοι συχνά έπρεπε να προσφέρουν δωρεάν εργασία (αγγαρείες) για έργα, όπως δρόμους, γεφύρια και φρούρια.
Σε κάποιες περιπτώσεις, αντί για φόρο, χριστιανικές οικογένειες έχαναν τα παιδιά τους, τα οποία στρατολογούνταν στον οθωμανικό στρατό (Γενίτσαροι).
Αν προσπαθήσουμε να υπολογίσουμε το συνολικό ετήσιο φορολογικό βάρος σε σημερινά ευρώ, λαμβάνοντας υπόψη τις παραπάνω εισφορές, ένας μέσος υπόδουλος Έλληνας πιθανώς πλήρωνε 100-300 ευρώ ετησίως σε άμεσους και έμμεσους φόρους, ποσό σημαντικό για τα δεδομένα της εποχής.
Τα 300 ευρώ της σημερινής εποχής αντιστοιχούν σε ένα σημαντικό ποσό για την οικονομία του 1821, αλλά για να κατανοήσουμε την αγοραστική τους αξία, πρέπει να μετατρέψουμε το ποσό σε γρόσια, που ήταν το βασικό νόμισμα της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας εκείνη την εποχή.
Ένα γρόσι (kurus) είχε περίπου την αξία των 0,50 έως 1 ευρώ σήμερα. Άρα, τα 300 ευρώ αντιστοιχούσαν σε 300-600 γρόσια.
Τι μπορούσε να αγοράσει ένας Έλληνας με 300 ευρώ (~300-600 γρόσια); Ένα κιλό ψωμί κόστιζε περίπου 1 γρόσι, μπορούσε δηλαδή να αγοράσει 300 κιλά ψωμί, ένα βαρέλι 50 λίτρων κρασί κόστιζε περίπου 10-15 γρόσια άρα αγόραζε 20-40 βαρέλια, δέκα κιλά ελαιόλαδο κόστιζαν 5-7 γρόσια, δηλαδή έπαιρνε 50-100 κιλά. Ένα κιλό αρνί κόστιζε 2-3 γρόσια, δηλαδή αγόραζε 100-150 κιλά κρέας.
Ένα άλογο κόστιζε 100-150 γρόσια (2-4 μηνιάτικα), έπαιρνε δηλαδή ένας Έλληνας με την φορολογία που πλήρωνε στους Τούρκους 2-3 άλογα. Ένας γάιδαρος κόστιζε 20-30 γρόσια, μπορούσε να αγοράσει δηλαδή 10-15 γαϊδούρια ή 5-7 μουλάρια.
Ένα μικρό σπίτι στο χωριό κόστιζε εκείνη την εποχή περίπου 400-600 γρόσια. Τα 300 ευρώ που ήταν περίπου ο ετήσιος φόρος στους Τούρκους δεν έφταναν για σπίτι, αλλά κάλυπταν το μισό κόστος ενώ ένα κτήμα 5-10 στρέμματα μπορούσε να κοστίζει 150-300 γρόσια.
Ένα καλό τουφέκι (καριοφίλι) κόστιζε 150-200 γρόσια, δηλαδή με 300 ευρώ μπορούσε να αγοράσει δύο τουφέκια, ένα σπαθί κόστιζε 50-100 γρόσια ενώ πυρίτιδα & βόλια για ένα χρόνο πολέμου στοίχιζαν 100-200 γρόσια.
Με τα 300 ευρώ της σημερινής εποχής (~300-600 γρόσια), ένας υπόδουλος Έλληνας θα μπορούσε να εξασφαλίσει τροφή για ένα χρόνο, να αγοράσει ζώα, ένα μικρό κτήμα ή εξοπλισμό για τον Αγώνα. Ήταν δηλαδή πολύτιμο ποσό για έναν φτωχό, αλλά όχι αρκετό για απόκτηση σπιτιού ή μεγάλης περιουσίας.
Διονύσης Αντωνέλλος
sportime
Απλά μας ενδιαφέρει να ακούγονται όλες οι απόψεις χωρίς λογοκρισία.
Τα Μπουλούκια
Η παρούσα αρθρογραφία έχει καθαρά ενημερωτικό χαρακτήρα. Ο αναγνώστης οφείλει να διασταυρώνει τις πληροφορίες για θέματα που τον ενδιαφέρουν. Τα κείμενα βασίζονται σε υλικό από Ελληνικές και ξενόγλωσσες δημοσιεύσεις, οι οποίες αναφέρονται στο μέτρο του δυνατού. Τα συκοφαντικά ή υβριστικά σχόλια θα διαγράφονται χωρίς προειδοποίηση.