Λιανεμπόριο συναισθημάτων.
Μεγαλώσαμε και μας μάθανε πως όλες οι σχέσεις βασίζονται στο «πάρε-δώσε». Μάθαμε πως ό,τι σπείρουμε, θα θερίσουμε. Κι όταν μας κακοφάνηκε αυτό που πήραμε πίσω, μας είπαν «αν δε σου αρέσει αυτό που παίρνεις άλλαξε αυτό που δίνεις». Και ξεκίνησε ένας φαύλος κύκλος με εμάς να δίνουμε και έπειτα να καθόμαστε σε μια γωνίτσα και να περιμένουμε να μας επιστραφεί το ανάλογο που δώσαμε στους παραλήπτες μας. Δεν ακούγεται όμως λίγο εγωιστικό;
Λίγο-πολύ όλες οι οικογενειακές, φιλικές, ερωτικές σχέσεις, λειτουργούν κατ’ αυτόν το τρόπο. Είτε αυτό γίνεται συνειδητά, είτε ασυναίσθητα. Δεν ξέρω αν συνέβαινε πάντα ή χειροτέρεψε τα τελευταία χρόνια όπως τόσα και τόσα. Όμως κατά πόσο μπορεί κανείς να ελέγξει και να απαλλαγεί από έναν τρόπο συμπεριφοράς που μαθαίνει εμμέσως πλην σαφώς από την παιδική του κιόλας ηλικία; Και πρώτα και κύρια από τους γονείς του;
Ο κάθε γονιός, έχει ως στόχο την υγιή ανάπτυξη και εξέλιξη του παιδιού του. Αναλόγως τις συνθήκες, καλείται να στερηθεί κάποια πράγματα για να μεγαλώσει, να σπουδάσει, να εξελίξει το παιδί του. Είτε αυτό που θα στερηθεί είναι ο ύπνος του, είτε ο χρόνος που χρειαζόταν για τον εαυτό του, είτε η η οικονομική του άνεση. Ο γονιός επενδύει στο παιδί με σκοπό να ανταμειφθεί στην πορεία βλέποντάς το να εκπληρώνει τα όνειρά του και να κάνει τη ζωή που θέλει.
Έτσι κι εσύ, από τους δικούς σου γονείς, έμαθες θέλοντας και μη, να προσπαθείς για να καταφέρεις πράγματα και να μην πάει στράφι ο κόπος των άλλων για σένα. Χωρίς να έχει και τόση σημασία αν μπορείς ψυχολογικά ή σωματικά να διεκπεραιώσεις αυτά που πρέπει να κάνεις. Σου δόθηκαν πράγματα, οπότε πρέπει κι εσύ με τον τρόπο σου να τα «ξεχρεώσεις». Να απολαύσουν όσοι επένδυσαν σε σένα τους καρπούς των κόπων τους μέσα από την επιτυχία σου.
Έτσι, μεγαλώνεις μαθαίνοντας πως τα συναισθήματα και οι πράξεις είναι δράσεις και χρήζουν αντίδρασης. Μαθαίνεις πως όταν σου δίνουν κάτι απλόχερα, πρέπει και εσύ να δώσεις κάτι πίσω. Κάπου στο ενδιάμεσο όμως, ξεχνάς να μιλάς για το αληθινό, το ατόφιο συναίσθημα. Κάπου χάνεις τη σημασία του ρήματος προσφέρω. Κάπου η λογική κυριαρχεί, το συναίσθημα χάνει τη δύναμή του, και πλέον ορίζει και τις πράξεις. Και κάπου, το να πάρεις, αρχίζει να θεωρείται αυτοσκοπός και να γίνεται περισσότερο αναγκαίο απ’ το να δώσεις.
Και εκεί που νοιάζεσαι τόσο πολύ να πάρεις, ξεχνάς ότι δεν επενδύουν όλοι με τον ίδιο τρόπο, ούτε το δείχνουν ανάλογα. Αν εσύ έχεις μάθει να δίνεις μήλα στον άνθρωπο που επενδύεις κι εκείνος έχει συνηθίσει να δίνει αγγούρια; Θες να φανταστείς τι θα γίνει στην ανταλλαγή; Θα σου πω εγώ. Κατά ένα μεγάλο ποσοστό, δε θα καταλάβει ποτέ κανένας τι επένδυση έχει κάνει ο άλλος, απλά και μόνο επειδή δεν του έδωσε αυτό που περίμενε, αυτό που είχε συνηθίσει να δίνει ο ίδιος μέχρι τώρα.
Όταν θέλεις να προσφέρεις κάτι σε κάποιον, πρώτα και κύρια πρέπει να το κάνεις για σένα. Είτε βρεις ανταπόκριση, είτε όχι, είτε πάρεις το ίδιο πίσω, είτε πάρεις κάτι άλλο. Γιατί αν γίνει διαφορετικά δημιουργείς σχέσεις και καταστάσεις αντιπαροχής. Σχέσεις βασισμένες σ’ ένα συμφέρον.
Σχέσεις στο περίμενε, στο μέτρημα. Μην τυχόν κάποιος δώσει παραπάνω και δεν πάρει το ίδιο πίσω.
– «Με έκλεψες! Δες πόσα σου πρόσφερα εγώ και πόσα λίγα μου έδωσες.»
– «Μα όχι, τόσα έπρεπε να δώσω. Να δες, εδώ έχω την απόδειξη.»
Λιανεμπόριο συναισθημάτων.
Κι όλα αυτά γιατί δεσπόζει η ανασφάλεια και γιατί θεώρησες αδυναμία το να δίνεις χωρίς να παίρνεις. Ίσως, θα πρέπει να σταματήσεις να αναζητάς την επιβεβαίωση πίσω από κάθε πράξη που κάνεις για τη σχέση σου, για να νιώσεις καλά με τον εαυτό σου. Τα καλύτερα πράγματα είναι ναι μεν τα αμοιβαία, αλλά για αρχή πρέπει να αφήνεις τον εαυτό σου να νιώσει. Και νιώθεις ανεξάρτητα απ’ το αν είναι αμοιβαίο ή όχι. Αν νιώθεις ότι θέλεις να δώσεις κάτι σε κάποιον, δωσ’ το, επένδυσε! Χωρίς να σε νοιάζει το μετά και το τι θα πάρεις και το αν θα πάρεις.
Δίνοντας απλόχερα, χωρίς να περιμένεις ανταλλάγματα σαν επαίτης, θα έρθεις πιο κοντά και με τον εαυτό σου, με την ειλικρινή κι αθώα πλευρά σου. Επένδυσε όπου αισθάνεσαι πως θες να το κάνεις και η διαδικασία θα σε ολοκληρώσει πολύ περισσότερο απ’ όποια επιβεβαίωση κι αν πάρεις από τους γύρω σου. Επιβεβαίωσε εσύ τον εαυτό σου και δε θα αναζητάς κανέναν να το κάνει για σένα.
Λίγο-πολύ όλες οι οικογενειακές, φιλικές, ερωτικές σχέσεις, λειτουργούν κατ’ αυτόν το τρόπο. Είτε αυτό γίνεται συνειδητά, είτε ασυναίσθητα. Δεν ξέρω αν συνέβαινε πάντα ή χειροτέρεψε τα τελευταία χρόνια όπως τόσα και τόσα. Όμως κατά πόσο μπορεί κανείς να ελέγξει και να απαλλαγεί από έναν τρόπο συμπεριφοράς που μαθαίνει εμμέσως πλην σαφώς από την παιδική του κιόλας ηλικία; Και πρώτα και κύρια από τους γονείς του;
Ο κάθε γονιός, έχει ως στόχο την υγιή ανάπτυξη και εξέλιξη του παιδιού του. Αναλόγως τις συνθήκες, καλείται να στερηθεί κάποια πράγματα για να μεγαλώσει, να σπουδάσει, να εξελίξει το παιδί του. Είτε αυτό που θα στερηθεί είναι ο ύπνος του, είτε ο χρόνος που χρειαζόταν για τον εαυτό του, είτε η η οικονομική του άνεση. Ο γονιός επενδύει στο παιδί με σκοπό να ανταμειφθεί στην πορεία βλέποντάς το να εκπληρώνει τα όνειρά του και να κάνει τη ζωή που θέλει.
Έτσι κι εσύ, από τους δικούς σου γονείς, έμαθες θέλοντας και μη, να προσπαθείς για να καταφέρεις πράγματα και να μην πάει στράφι ο κόπος των άλλων για σένα. Χωρίς να έχει και τόση σημασία αν μπορείς ψυχολογικά ή σωματικά να διεκπεραιώσεις αυτά που πρέπει να κάνεις. Σου δόθηκαν πράγματα, οπότε πρέπει κι εσύ με τον τρόπο σου να τα «ξεχρεώσεις». Να απολαύσουν όσοι επένδυσαν σε σένα τους καρπούς των κόπων τους μέσα από την επιτυχία σου.
Έτσι, μεγαλώνεις μαθαίνοντας πως τα συναισθήματα και οι πράξεις είναι δράσεις και χρήζουν αντίδρασης. Μαθαίνεις πως όταν σου δίνουν κάτι απλόχερα, πρέπει και εσύ να δώσεις κάτι πίσω. Κάπου στο ενδιάμεσο όμως, ξεχνάς να μιλάς για το αληθινό, το ατόφιο συναίσθημα. Κάπου χάνεις τη σημασία του ρήματος προσφέρω. Κάπου η λογική κυριαρχεί, το συναίσθημα χάνει τη δύναμή του, και πλέον ορίζει και τις πράξεις. Και κάπου, το να πάρεις, αρχίζει να θεωρείται αυτοσκοπός και να γίνεται περισσότερο αναγκαίο απ’ το να δώσεις.
Και εκεί που νοιάζεσαι τόσο πολύ να πάρεις, ξεχνάς ότι δεν επενδύουν όλοι με τον ίδιο τρόπο, ούτε το δείχνουν ανάλογα. Αν εσύ έχεις μάθει να δίνεις μήλα στον άνθρωπο που επενδύεις κι εκείνος έχει συνηθίσει να δίνει αγγούρια; Θες να φανταστείς τι θα γίνει στην ανταλλαγή; Θα σου πω εγώ. Κατά ένα μεγάλο ποσοστό, δε θα καταλάβει ποτέ κανένας τι επένδυση έχει κάνει ο άλλος, απλά και μόνο επειδή δεν του έδωσε αυτό που περίμενε, αυτό που είχε συνηθίσει να δίνει ο ίδιος μέχρι τώρα.
Όταν θέλεις να προσφέρεις κάτι σε κάποιον, πρώτα και κύρια πρέπει να το κάνεις για σένα. Είτε βρεις ανταπόκριση, είτε όχι, είτε πάρεις το ίδιο πίσω, είτε πάρεις κάτι άλλο. Γιατί αν γίνει διαφορετικά δημιουργείς σχέσεις και καταστάσεις αντιπαροχής. Σχέσεις βασισμένες σ’ ένα συμφέρον.
Σχέσεις στο περίμενε, στο μέτρημα. Μην τυχόν κάποιος δώσει παραπάνω και δεν πάρει το ίδιο πίσω.
– «Με έκλεψες! Δες πόσα σου πρόσφερα εγώ και πόσα λίγα μου έδωσες.»
– «Μα όχι, τόσα έπρεπε να δώσω. Να δες, εδώ έχω την απόδειξη.»
Λιανεμπόριο συναισθημάτων.
Κι όλα αυτά γιατί δεσπόζει η ανασφάλεια και γιατί θεώρησες αδυναμία το να δίνεις χωρίς να παίρνεις. Ίσως, θα πρέπει να σταματήσεις να αναζητάς την επιβεβαίωση πίσω από κάθε πράξη που κάνεις για τη σχέση σου, για να νιώσεις καλά με τον εαυτό σου. Τα καλύτερα πράγματα είναι ναι μεν τα αμοιβαία, αλλά για αρχή πρέπει να αφήνεις τον εαυτό σου να νιώσει. Και νιώθεις ανεξάρτητα απ’ το αν είναι αμοιβαίο ή όχι. Αν νιώθεις ότι θέλεις να δώσεις κάτι σε κάποιον, δωσ’ το, επένδυσε! Χωρίς να σε νοιάζει το μετά και το τι θα πάρεις και το αν θα πάρεις.
Δίνοντας απλόχερα, χωρίς να περιμένεις ανταλλάγματα σαν επαίτης, θα έρθεις πιο κοντά και με τον εαυτό σου, με την ειλικρινή κι αθώα πλευρά σου. Επένδυσε όπου αισθάνεσαι πως θες να το κάνεις και η διαδικασία θα σε ολοκληρώσει πολύ περισσότερο απ’ όποια επιβεβαίωση κι αν πάρεις από τους γύρω σου. Επιβεβαίωσε εσύ τον εαυτό σου και δε θα αναζητάς κανέναν να το κάνει για σένα.
Όταν δίνεις όλο σου τον εαυτό, παίρνεις πίσω περισσότερα από όσα δίνεις. – Αντουάν ντε Σαιντ-Εξυπερύ
Νίκη Χατζηευστρατίου
pillowfights
Απλά μας ενδιαφέρει να ακούγονται όλες οι απόψεις χωρίς λογοκρισία.
Τα Μπουλούκια
Η παρούσα αρθρογραφία έχει καθαρά ενημερωτικό χαρακτήρα. Ο αναγνώστης οφείλει να διασταυρώνει τις πληροφορίες για θέματα που τον ενδιαφέρουν. Τα κείμενα βασίζονται σε υλικό από Ελληνικές και ξενόγλωσσες δημοσιεύσεις, οι οποίες αναφέρονται στο μέτρο του δυνατού. Τα συκοφαντικά ή υβριστικά σχόλια θα διαγράφονται χωρίς προειδοποίηση.