H vespa έχει πρωταγωνιστήσει σε μεγάλες κινηματογραφικές παραγωγές.
Δεν είναι ένα απλό μέσο μεταφοράς, αλλά κάτι πολύ περισσότερο από αυτό. Εκπροσωπεί μια ολόκληρη κουλτούρα, αποτελώντας παράλληλα σύμβολο του ιταλικού στιλ και φινέτσας σε όλο τον κόσμο.
Η ιστορία έχει αναδείξει τη Vespa σε κάτι παραπάνω από ένα σκούτερ. Σε έναν πραγματικό «μύθο», έναν τρόπο, σκέψης και έκφρασης. Με το πέρασμα των δεκαετιών η Vespa αναδείχτηκε σε έμβλημα της κοινωνίας στην οποία «ζει», πρωταγωνιστώντας στη σύγχρονη ιταλική ιστορία.
Η πρώτη Vespa κατασκευάστηκε το 1946, ως αποτέλεσμα της διαίσθησης του Enrico Piaggio, σε συνδυασμό με τη μηχανική ιδιοφυΐα του Corradino D’Ascanio. Ένα επαναστατικό όχημα γεννήθηκε με ατσάλινο σασί, μοχλό ταχυτήτων στο τιμόνι, κινητήρα στον πίσω τροχό και εμπρός ανάρτηση με βραχίονα.
Έγινε αποδεκτό ως ένα χρηστικό δίτροχο, ένα μέσο μετακίνησης για όλη την οικογένεια, καταφέρνοντας να ενώσει εκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον πλανήτη κάτω από το σλόγκαν «φθηνή, κομψή και εύκολη μετακίνηση για όλους».
Η ιστορία της εταιρίας που την κατασκεύαζε και την κατασκευάζει, της Piaggio, ξεκίνησε πάντως με δραστηριότητες που δεν έχουν να κάνουν με δίτροχα.
Η εταιρία ιδρύθηκε στη Γένοβα της Ιταλίας το 1884 από τον Rinaldo Piaggio, αρχικά ασχολήθηκε με την κατασκευή πολυτελών πλοίων και στη συνέχεια κατασκεύαζε τρένα, βαγόνια, φορτηγά, τραμ, κ.λπ.
Ο Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος βρίσκει την Piaggio να περνάει σε άλλον τομέα και να κατασκευάζει αεροπλάνα και υδροπλάνα.
Το 1917 αποκτά ένα νέο εργοστάσιο στην Pisa, ενώ τέσσερα χρόνια αργότερα επεκτείνεται και σε ένα εργοστάσιο στην Pontedera, στο οποίο κατασκευάζει πλήρη αεροσκάφη, εκτός από έλικες και κινητήρες.
Σε αυτό το εργοστάσιο θα κατασκευάζεται από το 1939 και μετά το μεγάλο τετρακινητήριο βομβαρδιστικό Piaggio P108. Γιατί, προτού ασχοληθεί με τα σκούτερ και τα δίτροχα η Piaggio, πριν αλλά και κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, υπήρξε ένας από τους κορυφαίους κατασκευαστές αεροσκαφών της Ιταλίας.
Αυτός ήταν και ο λόγος που τα εργοστάσια της Piaggio έγιναν στρατιωτικοί στόχοι των Συμμάχων και καταστράφηκαν από βομβαρδισμούς κατά τη διάρκεια του πολέμου.
Μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο οι γιοί του Rinaldo Piaggio, Enrico και Armando, ξεκίνησαν τη διαδικασία επανεκκίνησης της παραγωγής.
Το έργο της ανοικοδόμησης του κατεστραμμένου εργοστασίου της Pontedera ανέλαβε ο Enrico. η Ιταλία χρειαζόταν επειγόντως μέσα μετακίνησης εργατών και πολιτών. Η Vespaαποτελεί τον καρπό της απόφασης του Enrico Piaggio να δημιουργήσει ένα προϊόν για τις μάζες, σε χαμηλό κόστος.
Καθώς τελείωνε ο πόλεμος, ο Enrico μελετούσε κάθε πιθανή λύση ώστε να ξαναρχίσει την παραγωγική διαδικασία του. Η αρχή έγινε στο εργοστάσιο της Biella, όπου παραγόταν ένα scooter βασισμένο στη μικρή μοτοσικλέτα που είχε φτιαχτεί για τους αλεξιπτωτιστές.
Το πρωτότυπο, γνωστό ως ΜΡ5, είχε ονομαστεί κοροϊδευτικά «Paperino» (το ιταλικό όνομα του Ντόναλντ Ντακ) εξαιτίας του παράξενου σχήματός του, αλλά καθώς δεν άρεσε στον Enrico Piaggio, ζήτησε από τον D’Ascanio να το ξανασχεδιάσει.
Όμως στον καταξιωμένο σχεδιαστή δεν άρεσαν οι μοτοσικλέτες. Τις έβρισκε άβολες, ογκώδεις, με τροχούς που δεν άλλαζαν εύκολα αν τρυπούσαν και το χειρότερο, με αλυσίδα που λέρωνε. Η εμπειρία του ωστόσο σαν αεροναυπηγός, τον βοήθησε να βρει τη λύση.
Προκειμένου να εξαφανίσει την αλυσίδα, φαντάστηκε ένα όχημα με άμεση μετάδοση. Για να διευκολύνει την οδήγηση έβαλε το μοχλό των ταχυτήτων στο τιμόνι, ενώ για να αλλάζουν ευκολότερα τα λάστιχα δεν σχεδίασε ένα πιρούνι, αλλά ένα βραχίονα παρόμοιο με εκείνο των αεροπλάνων. Το πλαίσιο ήταν από πρεσσαριστή λαμαρίνα που προστάτευε τον αναβάτη από τη βροχή, τις λάσπες και τον αέρα.
Δεκαετίες πριν την εξάπλωση των εργονομικών μελετών, το κάθισμα της Vespa είχε σχεδιαστεί για να παρέχει άνεση και ασφάλεια και να μην ταλαντεύεται επικίνδυνα όπως σε μία ψηλή μοτοσικλέτα. Το καινούργιο σχέδιο του D’Ascanio δεν έμοιαζε με το «Paperino» αλλά αποτελούσε μία επαναστατική πρόταση, διαφορετική από εκείνες όλων των άλλων δικύκλων.
Αρχικά ονομάστηκε ΜΡ6. Λέγεται ότι ο ίδιος ο Enrico Piaggio έδωσε το όνομα στο σκούτερ, αφού όταν αντίκρισε το φαρδύ κεντρικό τμήμα και τη «στενή» μέση, αναφώνησε: «Μοιάζει με σφήκα!» («Vespa» στα Ιταλικά).
Υπάρχει πάντως και η εκδοχή ότι ονομάστηκε έτσι λόγω του ιδιαίτερου ήχου που εξέπεμπε ο δίχρονος κινητήρας.
Στις 23 Απριλίου του 1946 η Piaggio κατέθεσε δίπλωμα ευρεσιτεχνίας στο γραφείο ευρεσιτεχνιών και εφευρέσεων του Υπουργείου Βιομηχανίας και Εμπορίου στη Φλωρεντία, «για μια μοτοσυκλέτα που τα φτερά και τα καπάκια καλύπτουν όλα τα μηχανικά μέρη».
Σύντομα η Vespa παρουσιάστηκε στο κοινό, προκαλώντας αρχικά ανάμικτες αντιδράσεις. Κατασκευαστές και ειδικοί ήταν διχασμένοι: από τη μια οι σκεπτικιστές, από την άλλη αυτοί που έβλεπαν τη Vespa ως υλοποίηση μίας εξαιρετικά πρωτότυπης ιδέας.
Η παραγωγή ξεκίνησε τους τελευταίους μήνες του 1946, με κινητήρα 98 κυβικών εκατοστών και κυκλοφορία μόλις 2.484 σκούτερ στην αγορά. Τον επόμενο χρόνο όμως έγιναν 10.535 και μέχρι το 1948 η παραγωγή είχε φτάσει τα 19.822 κομμάτια.
Παρ’ όλα αυτά, ο Enrico Piaggio αποφάσισε να ξεκινήσει την παραγωγή της πρώτης Vespa με κινητήρα 98 κυβικών εκατοστών. Μόλις δυόμιση χιλιάδες από το πρώτο μοντέλο της Vespa πουλήθηκαν τον πρώτο χρόνο.
Το 1950, μόλις τέσσερα χρόνια από το ντεμπούτο της στην Pontedera, η Vespa άρχισε να παράγεται στη Γερμανία από την Hoffman Werke. Τη χρονιά αυτή η εταιρία έφτασε τα 60.000 οχήματα.
Τρία χρόνια αργότερα 171.200 μονάδες είχαν βγει συνολικά από τα εργοστάσια της εταιρίας.
Μέχρι το 1953 είχαν δημιουργηθεί περισσότερα από 10.000 σημεία πώλησης των σκούτερ της Piaggio σε ολόκληρο τον κόσμο, συμπεριλαμβανομένων της Αμερικής και της Ασίας. Tα μέλη των Vespa club είχαν φτάσει ήδη τις 50.000, ενώ περίπου 20.000 φανατικοί θαυμαστές της Vespa πήραν μέρος στην πρώτη πανευρωπαϊκή συγκέντρωση Eurovespa το 1951.
Ο θρύλος είχε λάβει ήδη «σάρκα και οστά».
Σε όλο τον κόσμο, Τύπος και κοινό υποδέχονταν με ενδιαφέρον και θαυμασμό το πρωτότυπο – σχεδόν φουτουριστικό για την εποχή – προϊόν. Οι Times το αποκάλεσαν «αμιγώς ιταλικό προϊόν, που είχε να εμφανιστεί από τον καιρό των Ρωμαϊκών αρμάτων».
Ιδανικό συμπλήρωμα στα... επεκτατικά σχέδια του Enrico Piaggio αποτέλεσε το Hollywood, που αποτέλεσε τη μεγαλύτερη διαφήμιση του σκούτερ. Ήταν το 1952 όταν ο Γκρέγκορι Πεκ και η Όντρεϊ Χέμπορν πρωταγωνιστούσαν στην ταινία «Διακοπές στη Ρώμη». Ο Γκρέγκορι Πεκ υποδυόταν τον Τζόε Μπράντλεϊ, δημοσιογράφο εφημερίδας και η Όντρεϊ Χέμπορν ήταν συνεπιβάτης του στη σκηνή της οδήγησης της Vespa στους δρόμους της ιταλικής πρωτεύουσας. Η Vespa πρωταγωνίστησε στην ταινία και υπήρχε και στην αφίσα της, κάτι που βοήθησε στην εξάπλωση των πωλήσεων παγκοσμίως.
Από το 1946 έως το 1965, τη χρονιά που πέθανε ο Εnrico Piaggio, μόνο στην Ιταλία είχαν παραχθεί 3.350.000 Vespa: μία για κάθε πενήντα κατοίκους.
Η Vespa PX (125, 150 & 200cc) είναι η μεγαλύτερη εμπορική επιτυχία στην ιστορία της Vespa. Είναι το «αυθεντικό vintage» - λανσαρίστηκε το 1977 και έχουν πουληθεί πάνω από 2 εκατομμύρια μονάδες - και γι’ αυτό προτιμάται τόσο από τους νοσταλγούς της ιστορικής μάρκας όσο και από το νεότερο κοινό.
Έως σήμερα έχουν παραχθεί 138 διαφορετικές εκδοχές της Vespa και υπάρχουν σε παραγωγή πέντε: η κλασική PX και οι μοντέρνες S, LX, GT και GTS.
H vespa έχει πρωταγωνιστήσει και σε άλλες μεγάλες κινηματογραφικές παραγωγές, όπως το «Γλυκιά Ζωή» του Φελίνι και το σύγχρονο «Όστιν Πάουερς». Στίβεν Σπίλμπεργκ, Λεονάρντο Ντι Κάπριο, Χιου Τζάκμαν και Μίλα Γιόβοβιτς είναι ορισμένοι από τους φανατικούς θαυμαστές της.
Μόλις τέσσερις δηλαδή από τους εκατομμύρια «πιστούς» της παγκοσμίως...
Η ιστορία έχει αναδείξει τη Vespa σε κάτι παραπάνω από ένα σκούτερ. Σε έναν πραγματικό «μύθο», έναν τρόπο, σκέψης και έκφρασης. Με το πέρασμα των δεκαετιών η Vespa αναδείχτηκε σε έμβλημα της κοινωνίας στην οποία «ζει», πρωταγωνιστώντας στη σύγχρονη ιταλική ιστορία.
Η πρώτη Vespa κατασκευάστηκε το 1946, ως αποτέλεσμα της διαίσθησης του Enrico Piaggio, σε συνδυασμό με τη μηχανική ιδιοφυΐα του Corradino D’Ascanio. Ένα επαναστατικό όχημα γεννήθηκε με ατσάλινο σασί, μοχλό ταχυτήτων στο τιμόνι, κινητήρα στον πίσω τροχό και εμπρός ανάρτηση με βραχίονα.
Έγινε αποδεκτό ως ένα χρηστικό δίτροχο, ένα μέσο μετακίνησης για όλη την οικογένεια, καταφέρνοντας να ενώσει εκατομμύρια ανθρώπους σε όλο τον πλανήτη κάτω από το σλόγκαν «φθηνή, κομψή και εύκολη μετακίνηση για όλους».
Η ιστορία της εταιρίας που την κατασκεύαζε και την κατασκευάζει, της Piaggio, ξεκίνησε πάντως με δραστηριότητες που δεν έχουν να κάνουν με δίτροχα.
Η εταιρία ιδρύθηκε στη Γένοβα της Ιταλίας το 1884 από τον Rinaldo Piaggio, αρχικά ασχολήθηκε με την κατασκευή πολυτελών πλοίων και στη συνέχεια κατασκεύαζε τρένα, βαγόνια, φορτηγά, τραμ, κ.λπ.
Ο Α’ Παγκόσμιος Πόλεμος βρίσκει την Piaggio να περνάει σε άλλον τομέα και να κατασκευάζει αεροπλάνα και υδροπλάνα.
Το 1917 αποκτά ένα νέο εργοστάσιο στην Pisa, ενώ τέσσερα χρόνια αργότερα επεκτείνεται και σε ένα εργοστάσιο στην Pontedera, στο οποίο κατασκευάζει πλήρη αεροσκάφη, εκτός από έλικες και κινητήρες.
Σε αυτό το εργοστάσιο θα κατασκευάζεται από το 1939 και μετά το μεγάλο τετρακινητήριο βομβαρδιστικό Piaggio P108. Γιατί, προτού ασχοληθεί με τα σκούτερ και τα δίτροχα η Piaggio, πριν αλλά και κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου, υπήρξε ένας από τους κορυφαίους κατασκευαστές αεροσκαφών της Ιταλίας.
Αυτός ήταν και ο λόγος που τα εργοστάσια της Piaggio έγιναν στρατιωτικοί στόχοι των Συμμάχων και καταστράφηκαν από βομβαρδισμούς κατά τη διάρκεια του πολέμου.
Μετά τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο οι γιοί του Rinaldo Piaggio, Enrico και Armando, ξεκίνησαν τη διαδικασία επανεκκίνησης της παραγωγής.
O Ενρίκο Πιάτζιο
Το έργο της ανοικοδόμησης του κατεστραμμένου εργοστασίου της Pontedera ανέλαβε ο Enrico. η Ιταλία χρειαζόταν επειγόντως μέσα μετακίνησης εργατών και πολιτών. Η Vespaαποτελεί τον καρπό της απόφασης του Enrico Piaggio να δημιουργήσει ένα προϊόν για τις μάζες, σε χαμηλό κόστος.
Καθώς τελείωνε ο πόλεμος, ο Enrico μελετούσε κάθε πιθανή λύση ώστε να ξαναρχίσει την παραγωγική διαδικασία του. Η αρχή έγινε στο εργοστάσιο της Biella, όπου παραγόταν ένα scooter βασισμένο στη μικρή μοτοσικλέτα που είχε φτιαχτεί για τους αλεξιπτωτιστές.
Το πρωτότυπο, γνωστό ως ΜΡ5, είχε ονομαστεί κοροϊδευτικά «Paperino» (το ιταλικό όνομα του Ντόναλντ Ντακ) εξαιτίας του παράξενου σχήματός του, αλλά καθώς δεν άρεσε στον Enrico Piaggio, ζήτησε από τον D’Ascanio να το ξανασχεδιάσει.
Η βέσπα παπερίνο
Όμως στον καταξιωμένο σχεδιαστή δεν άρεσαν οι μοτοσικλέτες. Τις έβρισκε άβολες, ογκώδεις, με τροχούς που δεν άλλαζαν εύκολα αν τρυπούσαν και το χειρότερο, με αλυσίδα που λέρωνε. Η εμπειρία του ωστόσο σαν αεροναυπηγός, τον βοήθησε να βρει τη λύση.
Προκειμένου να εξαφανίσει την αλυσίδα, φαντάστηκε ένα όχημα με άμεση μετάδοση. Για να διευκολύνει την οδήγηση έβαλε το μοχλό των ταχυτήτων στο τιμόνι, ενώ για να αλλάζουν ευκολότερα τα λάστιχα δεν σχεδίασε ένα πιρούνι, αλλά ένα βραχίονα παρόμοιο με εκείνο των αεροπλάνων. Το πλαίσιο ήταν από πρεσσαριστή λαμαρίνα που προστάτευε τον αναβάτη από τη βροχή, τις λάσπες και τον αέρα.
Ο Κοραντίνο Ντ' Ασκάνιο
Δεκαετίες πριν την εξάπλωση των εργονομικών μελετών, το κάθισμα της Vespa είχε σχεδιαστεί για να παρέχει άνεση και ασφάλεια και να μην ταλαντεύεται επικίνδυνα όπως σε μία ψηλή μοτοσικλέτα. Το καινούργιο σχέδιο του D’Ascanio δεν έμοιαζε με το «Paperino» αλλά αποτελούσε μία επαναστατική πρόταση, διαφορετική από εκείνες όλων των άλλων δικύκλων.
Αρχικά ονομάστηκε ΜΡ6. Λέγεται ότι ο ίδιος ο Enrico Piaggio έδωσε το όνομα στο σκούτερ, αφού όταν αντίκρισε το φαρδύ κεντρικό τμήμα και τη «στενή» μέση, αναφώνησε: «Μοιάζει με σφήκα!» («Vespa» στα Ιταλικά).
Η πρώτη βέσπα της ιστορίας
Υπάρχει πάντως και η εκδοχή ότι ονομάστηκε έτσι λόγω του ιδιαίτερου ήχου που εξέπεμπε ο δίχρονος κινητήρας.
Στις 23 Απριλίου του 1946 η Piaggio κατέθεσε δίπλωμα ευρεσιτεχνίας στο γραφείο ευρεσιτεχνιών και εφευρέσεων του Υπουργείου Βιομηχανίας και Εμπορίου στη Φλωρεντία, «για μια μοτοσυκλέτα που τα φτερά και τα καπάκια καλύπτουν όλα τα μηχανικά μέρη».
Σύντομα η Vespa παρουσιάστηκε στο κοινό, προκαλώντας αρχικά ανάμικτες αντιδράσεις. Κατασκευαστές και ειδικοί ήταν διχασμένοι: από τη μια οι σκεπτικιστές, από την άλλη αυτοί που έβλεπαν τη Vespa ως υλοποίηση μίας εξαιρετικά πρωτότυπης ιδέας.
Η παραγωγή ξεκίνησε τους τελευταίους μήνες του 1946, με κινητήρα 98 κυβικών εκατοστών και κυκλοφορία μόλις 2.484 σκούτερ στην αγορά. Τον επόμενο χρόνο όμως έγιναν 10.535 και μέχρι το 1948 η παραγωγή είχε φτάσει τα 19.822 κομμάτια.
Παρ’ όλα αυτά, ο Enrico Piaggio αποφάσισε να ξεκινήσει την παραγωγή της πρώτης Vespa με κινητήρα 98 κυβικών εκατοστών. Μόλις δυόμιση χιλιάδες από το πρώτο μοντέλο της Vespa πουλήθηκαν τον πρώτο χρόνο.
Το 1950, μόλις τέσσερα χρόνια από το ντεμπούτο της στην Pontedera, η Vespa άρχισε να παράγεται στη Γερμανία από την Hoffman Werke. Τη χρονιά αυτή η εταιρία έφτασε τα 60.000 οχήματα.
Τρία χρόνια αργότερα 171.200 μονάδες είχαν βγει συνολικά από τα εργοστάσια της εταιρίας.
Μέχρι το 1953 είχαν δημιουργηθεί περισσότερα από 10.000 σημεία πώλησης των σκούτερ της Piaggio σε ολόκληρο τον κόσμο, συμπεριλαμβανομένων της Αμερικής και της Ασίας. Tα μέλη των Vespa club είχαν φτάσει ήδη τις 50.000, ενώ περίπου 20.000 φανατικοί θαυμαστές της Vespa πήραν μέρος στην πρώτη πανευρωπαϊκή συγκέντρωση Eurovespa το 1951.
Ο θρύλος είχε λάβει ήδη «σάρκα και οστά».
Σε όλο τον κόσμο, Τύπος και κοινό υποδέχονταν με ενδιαφέρον και θαυμασμό το πρωτότυπο – σχεδόν φουτουριστικό για την εποχή – προϊόν. Οι Times το αποκάλεσαν «αμιγώς ιταλικό προϊόν, που είχε να εμφανιστεί από τον καιρό των Ρωμαϊκών αρμάτων».
Ιδανικό συμπλήρωμα στα... επεκτατικά σχέδια του Enrico Piaggio αποτέλεσε το Hollywood, που αποτέλεσε τη μεγαλύτερη διαφήμιση του σκούτερ. Ήταν το 1952 όταν ο Γκρέγκορι Πεκ και η Όντρεϊ Χέμπορν πρωταγωνιστούσαν στην ταινία «Διακοπές στη Ρώμη». Ο Γκρέγκορι Πεκ υποδυόταν τον Τζόε Μπράντλεϊ, δημοσιογράφο εφημερίδας και η Όντρεϊ Χέμπορν ήταν συνεπιβάτης του στη σκηνή της οδήγησης της Vespa στους δρόμους της ιταλικής πρωτεύουσας. Η Vespa πρωταγωνίστησε στην ταινία και υπήρχε και στην αφίσα της, κάτι που βοήθησε στην εξάπλωση των πωλήσεων παγκοσμίως.
Από το 1946 έως το 1965, τη χρονιά που πέθανε ο Εnrico Piaggio, μόνο στην Ιταλία είχαν παραχθεί 3.350.000 Vespa: μία για κάθε πενήντα κατοίκους.
Η Vespa PX (125, 150 & 200cc) είναι η μεγαλύτερη εμπορική επιτυχία στην ιστορία της Vespa. Είναι το «αυθεντικό vintage» - λανσαρίστηκε το 1977 και έχουν πουληθεί πάνω από 2 εκατομμύρια μονάδες - και γι’ αυτό προτιμάται τόσο από τους νοσταλγούς της ιστορικής μάρκας όσο και από το νεότερο κοινό.
Έως σήμερα έχουν παραχθεί 138 διαφορετικές εκδοχές της Vespa και υπάρχουν σε παραγωγή πέντε: η κλασική PX και οι μοντέρνες S, LX, GT και GTS.
H vespa έχει πρωταγωνιστήσει και σε άλλες μεγάλες κινηματογραφικές παραγωγές, όπως το «Γλυκιά Ζωή» του Φελίνι και το σύγχρονο «Όστιν Πάουερς». Στίβεν Σπίλμπεργκ, Λεονάρντο Ντι Κάπριο, Χιου Τζάκμαν και Μίλα Γιόβοβιτς είναι ορισμένοι από τους φανατικούς θαυμαστές της.
Μόλις τέσσερις δηλαδή από τους εκατομμύρια «πιστούς» της παγκοσμίως...
konserva
Απλά μας ενδιαφέρει να ακούγονται όλες οι απόψεις χωρίς λογοκρισία.
Τα Μπουλούκια
Η παρούσα αρθρογραφία έχει καθαρά ενημερωτικό χαρακτήρα. Ο αναγνώστης οφείλει να διασταυρώνει τις πληροφορίες για θέματα που τον ενδιαφέρουν. Τα κείμενα βασίζονται σε υλικό από Ελληνικές και ξενόγλωσσες δημοσιεύσεις, οι οποίες αναφέρονται στο μέτρο του δυνατού. Τα συκοφαντικά ή υβριστικά σχόλια θα διαγράφονται χωρίς προειδοποίηση.