πρώτης γυναίκας πρυτάνεως στο Πανεπιστήμιο της Σορβόννης το 1976.
Γεννήθηκε στην Αθήνα στις 29 Αυγούστου του 1926 από Μικρασιάτες γονείς που βρήκαν νέα πατρίδα στην Αθήνα μετά την καταστροφή του 1922. Η νεαρή Ελένη μεγάλωσε και πέρασε τα πρώτα μαθητικά της χρόνια στον Βύρωνα. Η Κατοχή δεν μπορούσε να αφήσει την ελεύθερη καρδιά της εκτός αγώνα και σύντομα συνέδραμε με ό,τι μέσα διέθετε στην Αντίσταση. Σπούδασε στη Φιλοσοφική σχολή του Πανεπιστημίου Αθηνών στα μεταπολεμικά χρόνια, ενώ ειδικεύτηκε στη Βυζαντινολογία. Τα χρόνια μετά την απόκτηση του πτυχίου της εργάστηκε στην έρευνα του Κέντρου Μικρασιατικών Σπουδών για να συνεχίσει τις μεταπτυχιακές της σπουδές στη Γαλλία το 1953 όπου παρέμεινε μόνιμα.
Η Ελλάδα μπορεί να αποτελεί πάντα τη μεγάλη της αγάπη αλλά η Ελένη Γλύκατζη είχε ξεκινήσει το δικό της ταξίδι με φόντο τον Πύργο του Άΐφελ, τη Σορβόνη και κρατώντας στις αναμνήσεις της, τις πευκοβελόνες των παιδικών της χρόνων που τις έπλεκε σε μοναδικά βραχιολάκια. Το 1955, ξεκινάει ουσιαστικά μία λαμπρή ακαδημαϊκή καριέρα καθώς διορίζεται στο Εθνικό Κέντρο Επιστημονικών Ερευνών της Γαλλίας και μόλις το 1964 κατακτά τη θέση της διευθύντριας, ενώ παράλληλα τιμάται με τον τίτλο Docteur des Lettres και λαμβάνει τη θέση της καθηγήτριας στο Πανεπιστήμιο της Σορβόννης.
Το ανήσυχο πνεύμα της, η σκληρή εργασία και η ξεχωριστή της προσωπικότητα σύντομα την οδηγούν στην εκλογή της ως Αντιπρύτανη του Πανεπιστημίου της Σορβόννης από το 1970 έως το 1973 για να ακολουθήσει η εκλογή της ως η πρώτη γυναίκα Πρύτανης του Πανεπιστήμιου στην ιστορία των 700 χρόνων λειτουργίας του αλλά και της Γηραιάς Ηπείρου.
Σήμερα είναι Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Πανεπιστημίου, του Ευρωπαϊκού Πολιτιστικού Κέντρου των Δελφών με έδρα την Ελλάδα, της Επιτροπής Ηθικής του Εθνικού Κέντρου για την Επιστημονική Έρευνα με έδρα την Γαλλία και Επίτιμη Πρόεδρος της Διεθνούς Επιτροπής Βυζαντινών Σπουδών. Ανάμεσα στις διακρίσεις της στο παρελθόν συγκαταλέγεται και η θητεία της ως Πρόεδρος του Πανεπιστημίου Παρισίων, ως Πρύτανις των Πανεπιστημίων των Παρισίων και Πρόεδρος του Κέντρου Georges Pompidou – Beaubourg.
Στα τέλη της δεκαετίας του 1970 η Ελένη Γλύκατζη γνώρισε και τον μετέπειτα σύζυγό της Ζακ Αρβελέρ, ο οποίος ήταν αξιωματικός του Γαλλικού Στρατού και με τον οποίο απέκτησαν την μονάκριβη κόρη τους Μαρί Ελέν.
Η Αρβελέρ πέραν της μοναδικής προσωπικότητας που την διακρίνει ανήκει σε μία γενιά ανθρώπων που είχαν την τύχη και την ευκαιρία να έρθουν σε επαφή με μεγάλες και σημαντικές προσωπικότητες του εικοστού αιώνα. Ήταν η εποχή της μεγάλης σύγχρονης διανόησης και της τέχνης με σπουδαία εξωτερικά ερεθίσματα. Κυκλοφορεί ανάμεσα στον Πικάσσο, την Σιμόν ντε Μπωβουάρ, τον Λουί Αραγκόν, την Έλσα Τριολέ, τον Φρανσουάζ Σαγκάν, ζει την έκδοση του θρυλικού Express ανάμεσα σε συντάκτες όπως ο Φρανσουάζ Ζιρού και ο Μαντέ Φρανς, ενώ με την πνευματική της λάμψη τραβάει την προσοχή του Κωνσταντίνου Καραμανλή και κάνει παρέα με τους Κλωντ Πομπιντού, Σιμόν Βέϊλ αλλά και Φρανσουά Μιττεράν, Ζισκάρ Ντ’ Εσταίν και Ζακ Σιράκ κερδίζοντας την εμπιστοσύνη τους.
Ανάμεσα στις γνωριμίες της στα πλαίσια της ακαδημαϊκής της καριέρας συμπεριλαμβάνονται και η Ίντιρα Γκάντι και ο Ζάο Ζιγιάνγκ ενώ στην Ελλάδα συμπορεύεται με εξίσου σημαντικά ελληνικά πνεύματα όπως ο Μάνος Χατζιδάκης, η Μάρω Κύρκου, ο Χρήστος και η Λένα Λαμπράκη, η Ντόλυ Γουλανδρή και πολλοί ακόμα.
Η Ελένη Γλύκατζη Αρβελέρ αποτελεί μια σημαντική διεθνή πανεπιστημιακή προσωπικότητα. Δεν είναι τυχαίο που οι φοιτητές που πέρασαν από τα χέρια της την συγκαταλέγουν ανάμεσα στους πιο αγαπημένους τους καθηγητές. Έχει δώσει πολυάριθμες διαλέξεις και ομιλίες σε Γαλλία, Ελλάδα αλλά και σε άλλες χώρες και έχει γράψει πλήθος βιβλίων και μελετών ως Βυζαντινολόγος.
Μερικά από τα σημαντικότερα έργα της είναι οι «Έρευνες για τη διοίκηση της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας τον 9ο και 10ο αιώνα»(1960), «Το Βυζάντιο και η θάλασσα» (1966), «Μελέτες για τη διοικητική και κοινωνική διάρθρωση του Βυζαντίου»(1971),το «Βυζάντιο, η χώρα και τα εδάφη»(1976), «Η Πολιτική Ιδεολογία της Βυζαντινής Αυτοκρατορίας»(1975),η «Βυζαντινή Γεωγραφία», η «Ιστορική γεωγραφία του μεσογειακού κόσμου», "Η Σμύρνη ανάμεσα σε δύο τουρκικές κατοχές" (1975), "Η διασπορά στο Βυζάντιο" (1995) και το "The Making of Europe" (2000).
Ανάμεσα σε εκείνα που θα μπορούσε να τονίσει κανείς για την Ελένη Γλύκατζη Αρβελέρ είναι το μοναδικό της ταλέντο να αιχμαλωτίζει τους ακροατές της όχι με ωραία λόγια αλλά με αληθινά που τα χαρακτηρίζει ένα βαθύ φιλελεύθερο πνεύμα και μία πραγματική γνώση της ιστορίας.
Οι θέσεις της γύρω από την αξία του Βυζαντίου και την μοναδική του σύνδεση με την Ευρώπη και το παρελθόν όλων των Ευρωπαίων στηρίζονται πάντα σε βαθειά πολύπλευρη μελέτη. Η ίδια μιλώντας σε συνεντεύξεις της έχει αναφέρει τα εξής « τι είναι ο Ευρωπαίος; Οπως έλεγε ο Πολ Βαλερύ είναι αυτός που έχει υποστεί φιλοσοφικά την επίδραση της αρχαίας ορθολογιστικής σκέψης, που έχει ζήσει με την ιουδαϊκοχριστιανική πνευματικότητα κι έχει υποστεί την επίδραση της ρωμαϊκής διοίκησης και των ρωμαϊκών θεσμών. Αθήνα, Ιερουσαλήμ και Ρώμη. Χωρίς αυτά δεν υπάρχει Ευρώπη. Κι όλα αυτά τα τρία, συμπυκνωμένα μαζί, είναι το Βυζάντιο. Επομένως το Βυζάντιο είναι Ευρώπη, γιατί είναι ελληνόφωνο όπως η Αθήνα, χριστιανικό όπως η Ιερουσαλήμ κι έχει υιοθετήσει όλη τη ρωμαϊκή διοίκηση».
Σήμερα συνεχίζει να πρεσβεύει τα ελληνικά ιδεώδη στο εξωτερικό και προσμετράτε ανάμεσα στις πιο ξεχωριστές προσωπικότητες του Ελληνικού πνεύματος με μία ζωή που της έχει χαρίσει μοναδικές στιγμές κα την ελευθερία ως το πιο σημαντικό αγαθό στις αποσκευές.
Απλά μας ενδιαφέρει να ακούγονται όλες οι απόψεις χωρίς λογοκρισία.
Τα Μπουλούκια
Η παρούσα αρθρογραφία έχει καθαρά ενημερωτικό χαρακτήρα. Ο αναγνώστης οφείλει να διασταυρώνει τις πληροφορίες για θέματα που τον ενδιαφέρουν. Τα κείμενα βασίζονται σε υλικό από Ελληνικές και ξενόγλωσσες δημοσιεύσεις, οι οποίες αναφέρονται στο μέτρο του δυνατού. Τα συκοφαντικά ή υβριστικά σχόλια θα διαγράφονται χωρίς προειδοποίηση.