Επικριτικός ο συγγραφέας Ηλίας Πετρόπουλος για τους ήρωες της Ελληνικής Επανάστασης: Μια κακή κουβέντα για… όλους - Δύο στο απυρόβλητο

0
Ο Ηλίας Πετρόπουλος πέθανε στις 3 Σεπτεμβρίου 2003 στο Παρίσι.

Μια κακή κουβέντα για σχεδόν όλους τους ήρωες της Ελληνικής Επανάστασης. Από ποιον; Από τον αιρετικό συγγραφέα Ηλία Πετρόπουλο. Ηλίας Πετρόπουλος, κι’ από πού ν’ αρχίσεις να καταγράφει τις ιδιότητές του; Ερευνητής, μελετητής του ελληνικού λαϊκού πολιτισμού, ποιητής, ενδυματολόγος, μεταφραστής, βιογράφος, γλωσσολόγος, κριτικός λογοτεχνίας, δημοσιογράφος, σκιτσογράφος, φωτογράφος, συλλέκτης, ερασιτέχνης λαογράφος, ρηξικέλευθος συγγραφέας.

Και αν ήθελε κάποιος να τον χαρακτηρίσει, τον Ηλία Πετρόπουλο, με ένα μόνο επίθετο, το «αιρετικός» θα του ταίριαζε σαν στολή αυτοδύτη, εκείνου του διανοούμενου που τόλμησε να βουτήξει στα βαθιά και στα βρόμικα. Αν πάλι, δεν φειδόταν χαρακτηρισμών κάποιος θα άρχιζε με τα: πανέξυπνος, εύστροφος, οξυδερκής, δημιουργικός, πολυγραφότατος, άοκνος, ανυποχώρητος, ανθεκτικός, τολμηρός, θαρραλέος, θρασύς εικονοκλάστης, πρωτοπόρος ερευνητής… Όλα τούτα μαζί τα επίθετα ήταν ο Ηλίας Πετρόπουλος και από μόνος του ένα ξεχωριστό όνομα, πολύ ουσιαστικό, για τον ελληνικό χώρο των γραμμάτων και όχι μόνο…

Ο Πετρόπουλος είχε γεννηθεί στην Αθήνα το 1928 και πέθανε στο Παρίσι το 2003· είχε φοιτήσει στη Νομική Θεσσαλονίκης και στο Παρίσι σπούδασε Τουρκολογία… Το έργο του πολυσχιδές και πολυεπίπεδο: έγραψε για να ρίξει φως σε σκοτεινές πολιτισμικές και κοινωνιολογικές πραγματικότητες, που τότε παρέμεναν απαγορευμένες ακόμα και ως απλή αναφορά. «Της Φυλακής», «Το Εγχειρίδιο του Καλού Κλέφτη», «Το Μπουρδέλο», «Ρεμπέτικα Τραγούδια», «Καλιαρντά», «Υπόκοσμος και Καραγκιόζης», «Η φουστανέλα», «Το Άγιο Χασισάκι, κάποια από τα έργα του που προκάλεσαν ρήξη στον συνεκτικό ιστό της σκέψης των αναγνωστών της εποχής του.

Ο Πετρόπουλος διώχθηκε και φυλακίστηκε επί Χούντας και έριξε μαύρη πέτρα πίσω του, αφήνοντας την Ελλάδα στο έρεβός της με τη Μεταπολίτευση, μετοικίζοντας στο Παρίσι. Ο Ηλίας Πετρόπουλος, ειδικεύτηκε σε «περιθωριακά θέματα», που πολλά θεωρούνταν από πολλούς ανάξια λόγου. Οι χαρακτηρισμοί για τα έργα του; Από τους πολέμιούς του με κομψό τρόπο: «αιρετικά». Με ανάρμοστο τρόπο: «ελεεινά». Από τους οπαδούς του: «υπέροχα»! Ο Πετρόπουλος έβαλε το μαχαίρι στο κόκκαλο, σε μια εποχή που τα μαχαίρια των πνευματικών ταγών-συγγραφέων ήταν στομωμένα και τα κόκκαλα (πολλών από) των αναγνωστών τσακισμένα από την οσφυοκαμψία…
«Αγαπώ τα τσογλάνια και τους χασίκλες»...

Έχει πει: «Αγαπώ τα τσογλάνια και τους χασίκλες, τους κλέφτες, τις πουτάνες, τους ρεμπέτες και τους πούστηδες γιατί μάχονται κάθε μορφή εξουσίας και τους αγαπώ πιο πολύ γιατί τα καταφέρνουν και επιζούν κόντρα στην αστυνομία, κόντρα στον ποινικό νόμο, κόντρα στην απαίσια ηθική των μικροαστών, κόντρα στον φλογερό εαυτό τους». Και πρόσθετε: «Η αστική κοινωνία αυτοθαυμάζεται. Ο δολοφόνος, ο πούστης, ο κλέφτης, η πουτάνα, σπάνε τον καθρέφτη»!

Το 1968, πρώτη χρονιά της Χούντας, ο Πετρόπουλος, εξέδωσε βιβλίο ξεχωριστό: τα «Ρεμπέτικα Τραγούδια». Αργότερα θα πει: «Το βιβλίο μου για τα ρεμπέτικα μου κόστισε μια πεντάμηνη φυλάκιση και ένα ωραίο διαζύγιο. Η φυλακή και το διαζύγιο, μου χάρισαν την ελευθερία μου». Και μετά ήρθαν τα «Καλιαρντά», η έρευνα για το λεξιλόγιο των ομοφυλοφίλων. Και φυλακίστηκε και πάλι!

«Το Εγχειρίδιο του Καλού Κλέφτη», εκδόθηκε το 1979 από τον οίκο «Νεφέλη»· ήταν το βιβλίο που πουλιόταν κρυφά και παράνομα σε τραπεζάκια έξω από τα Προπύλαια ή στα Εξάρχεια. «Ο τούρκικος καφές εν Ελλάδι» (1979 ), «Το μπουρδέλο» (1980), «Θεσσαλονίκη η μνήμη μιας πόλης» είναι τα αντιπροσωπευτικότερα έργα του Ηλία Πετρόπουλου, που προκάλεσαν οργή και δέος.

Και όσες λέξεις και να γράψεις για τον Ηλία Πετρόπουλο, λίγες θα ΄ναι για να σκιαγραφήσεις την έντονη προσωπικότητά του, τον χαρακτήρα και το έργο του.

«Ο μεγαλύτερος στιλίστας»

Ας περάσουμε στο θέμα μας: «η ονοματοθεσία οδών και πλατειών», το πόνημά του Πετρόπουλου, που εκδόθηκε το 1995 από τις εκδόσεις Πατάκη και όπως γίνεται αντιληπτό είναι μια μελέτη για την ονοματοθεσία οδών και πλατειών στην Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη. Όπως διαβάζουμε από το διαφημιστικό δελτίο του εκδοτικού οίκου: «Ο Ηλίας Πετρόπουλος καταγράφει και συστηματοποιεί το υλικό του, αλλά επιπλέον καταφέρνει, όπως λέει ο Δημοσθένης Κούρτοβικ (σ.τ.σ. συγγραφέας, κριτικός λογοτεχνίας), να “είναι ίσως ο μεγαλύτερος στιλίστας που διαθέτει αυτή τη στιγμή η ελληνική γλώσσα”». Και όπως δηλώνει ο ίδιος ο συγγραφέας: «δεν θέλω να αποδείξω τίποτα. Δεν θα σκαρώσω κάποια θεωρία γιατί οι θεωρίες είναι κι αυτές μια ήπια και ευγενική μορφή φασισμού»…

Ανάμεσα στα πολλά και ενδιαφέροντα για τις ονοματοθεσίες οδών και πλατειών το μάτι του αναγνώστη πέφτει σε ό,τι έχει να κάνει με τους ήρωες της Ελληνικής Επανάστασης, τους τόπους της ελληνικής επικράτειας κατά την Επανάσταση και τους πρωταγωνιστές τους. Ο Πετρόπουλος είναι κι εδώ ριζοσπαστικός και επαναστατικός όπως πάντα στη ζωή και στα έργα του. Απολαύστε τον.
«Ο δήθεν ηρωισμός των μανιατών»...

Για κάποια ονόματα: «Το πρόβλημα της καταγραφής των κύριων ονομάτων και επωνύμων είναι σοβαρότατο: γράφουμε Αθανάσιος Διάκος, αλλά ο άνθρωπος λεγότανε Θανάσης και ήταν απλώς διάκος (το επώνυμό του δεν το ξέρουμε - ίσως ονομαζόταν Γραμματικός, όπερ μάλλον εργονυµικό του πατέρα του)· επίσης γράφουμε οδός Οδυσσέως Ανδρούτσου, ενώ θα έπρεπε να γράφουμε Δυσσέα Αντρούτσου».

Για του Μανιάτες: «Ο δήθεν ηρωισμός των μανιατών αποτελεί έναν μύθο. Οι μανιάτες δεν λάβανε μέρος σε καμιά μάχη. Οι κουράδες της Μάνης ήσαν απαίσιοι ληστές και πλιατσικολόγοι και τρομοκρατούσαν τόσο την Καλαμάτα όσο και τον Μυστρά. Η γελοία αντίσταση στο Καλάμι δεν ήταν μάχη - πέσανε πέντε τουφεκιές. Όσο για τον άλλο μύθο (:ότι τάχα, οι τούρκοι δεν πάτησαν ποτέ τη Μάνη) καλλιεργήθηκε από τους μανιάτες αξιωματικούς. Οι τούρκοι κατέλαβαν ευκολότατα (όχι μόνο μια φορά) την Μάνη και οι μανιάτες γονάτισαν κλαίγοντας πικρά, όπως γονάτισαν οι σφακιανοί (το λέω, γιατί υπάρχει ανάλογος μύθος για τα Σφακιά)».

Για τους Μαυρομιχάληδες: «Οι διάφοροι Πετρομπέηδες δεν ήσανε παρά αηδιαστικά τσανάκια της Υψηλής Πύλης και δυνάστες του λαουτζίκου, αντάξιοι των μετέπειτα ταγματασφαλιτών. Δεν υπάρχει καμιά οδός Πετρόμπεη. Διαθέτουμε, όμως, 25 (!) οδούς Μαυρομιχάλη και μιάν οδό Μαυρομιχαλαίων, μη χάσουμε το σπορο…».

Για τον Μακρυγιάννη: «Θα ήθελα να πω ότι ο δημοφιλής καπετάνιος τιμάται περισσότερο για το κίνημα της 3ης Σεπτεμβρίου, παρά για τον μικρό ρόλο του στην Επανάσταση του 1821, όπου κυρίως προέχει η μάχη των Μύλων (στην πολιορκία της Ακρόπολης κατείχε ένα ποσοστό ήσσονος σημασίας). Ο Μακρυγιάννης ήτο κατετάνιος και μόνο καπετάνιος. Ο τίτλος του στρατηγού δόθηκε σε ορισμένους καπετάνιους επίτηδες».

Για τον Κουντουριώτη: «Αυτό το ζώον ήταν άτεγκτος εφοπλιστής. Οι 35 δρόμοι του αποδεικνύουν την ισχύ του αρβανίτικου λόμπι στη χώρα μας, που, με την πρόφαση ότι ο Κουντουριώτης υπήρξε και πρωθυπουργός, απήτησε ανάλογη μνεία. Βέβαια, ο Κουντουριώτης δεν μίλαγε ούτε λέξη ελληνικά, κι έγινε πρωθυπουργός απειλώντας το Ναύπλιο, όπου δεν πάτησε το πόδι του (πήγε μόνο στο Κρανίδι-τουτέστιν στην αρβανιτιά), και, βέβαια, ο Κουντουριώτης κατάκλεψε τα ξένα δάνεια». (σ.τ.σ. αναφέρεται στον Γεώργιο Κουντουριώτη- αρβανίτικα: Γιωργ Κουντουριότι, που ήταν πλοιοκτήτης και διετέλεσε Πρωθυπουργός).

Για Μπουμπουλίνα και Μαντώ Μαυρογένους: «Σχεδόν τα ίδια θα μπορούσα να πω και για την περίπτωση της ειδεχθούς Μπουμπουλίνας, που έλαβε τόσους δρόμους, όσους και ο αγνός Καραϊσκάκης. Μα ακόμα και η Μαντώ Μαυρογένους ετιμήθη με 19 δρόμους. Φαίνεται πως, οι δημοτικοί μας σύμβουλοι θέλησαν, στο πρόσωπο αυτής της νοικοκυροπουτάνας να κολακέψουν την αστική τάξη».
Για τον Αλή Πασά: «Γιατί, όμως, δεν τολμήσαμε να αποκτήσουμε έστω μιαν Οδό Αλή-πασά; Θα φτάναμε στο 1821 δίχως αυτόν τον αιμοσταγή (αλλά ιδιοφυή) αποστάτη; (σ.τ.σ. το ίδιο ακριβώς υποστηρίζουν πολλοί Γιαννιώτες που ναι μεν ψέγουν τον Αλή Τεπελενλή για τα ειδεχθή εγκλήματά του, αλλά δεν παραγνωρίζουν το ευεργετικό του έργο για την Ήπειρο και τα Γιάννενα)…

Για τον Παλαιών Πατρών Γερμανό: «Έχουμε, επίσης, 24 Οδούς Παλαιών Πατρών Γερμανού, διότι αυτός ο τράγος δήθεν ευλόγησε τη λευκοκυανή σημαία της Επανάστασης-ασφαλώς κατόπιν εορτής.

Για την 25η Μαρτίου: «Οι 31 Οδοί 25ης Μαρτιου διαιωνίζουν τον μύθο της λανθασμένης ημερομηνίας ενάρξεως της Εθνικής Επανάστασης (είχε αρχίσει νωρίτερα με τη δολοφονία των χαρατσάρηδων), για να συμπέσουμε, αισίως, στον Ευαγγελισμό της Παρθένου Θεομήτορος-και στον αναπόφευκτο δεσπότη της Πάτρας.

Για Καραϊσκάκη και Αντρούτσο: «φρονώ ότι, ο Καραϊσκάκης και ο Αντρούτσος ήσαν οι δυο μεγάλες φυσιογνωμίες του 1821. Τον Αντρούτσο τον σκότωσαν μπαμπέσικα. Πιθανότατα, και ο Καραϊσκάκης έχει δολοφονηθεί εξάλλου, ο ίδιος είπε ότι, αν ζήσει θα αποκαλύψει τον φονιά, και αν πεθάνει στον “πούτζο του”».

Για τον Μάρκο Μπότσαρη: «…ίδρωσε για να μάθει κάτι λίγα ελληνικά κι ας λένε αυτά που λένε οι αυτοσχέδιοι λεξικογράφοι»…

Για τον Κατσαντώνη: «Ο Κατσαντώνης ήτο βλάχος. Διαθέτουμε 13 Οδούς Κατσαντώνη, περισσότερο για να τιμήσουμε την τρομερή εκτέλεση του (: του τσακίσανε, ένα-ένα, τα κόκαλα), το 1807, παρά την όποια πολεμική δράση του-έστω και αν σκότωσε τον Βεληγκέκα. [...]. Τα αδέλφια του Κατσαντώνη, Γιώργος Χασιώτης και Κώστας Λεπενιώτης τιμήθηκαν με έναν δρόμο ο καθένας τους».

Έχει παραδεχτεί τα λάθη του

Αυτά και άλλα πολλά και ενδιαφέροντα γράφει ο Ηλίας Πετρόπουλος στο βιβλίο του «η ονοματοθεσία οδών και πλατειών».

Και εδώ πρέπει να ξεκαθαρίσουμε κάτι: ο,τι γράφει ο Πετρόπουλος και ο κάθε συγγραφέας δεν είναι θέσφατο, άλλωστε ο Πετρόπουλος έχει κάνει (και) λάθη, που κάποια τα έχει παραδεχτεί. Σε συνέντευξή που είχε δώσει «ομολόγησε» πως στο βιβλίο του «Ο κουραδοκόφτης» (2002), πολλά πρόσωπα της πολιτικής ζωής, συγγραφείς, καλλιτέχνες, δημοσιογράφοι και άλλοι είχαν στηλιτευτεί και απαξιωθεί· κάτι που ήταν λάθος του, όπως παραδέχτηκε. Κάτι ανάλογο είχε συμβεί με τον αρχηγό του ΕΛΑΣ, Άρη Βελουχιώτη, τον οποίον κατακεραύνωνε, υιοθετώντας χαρακτηρισμούς και στοιχεία από βιβλίο ακροδεξιού συγγραφέα, που ο ίδιος χαρακτήριζε «φασιστικό προχειρογράφημα»...

Ο Ηλίας Πετρόπουλος πέθανε στις 3 Σεπτεμβρίου 2003 στο Παρίσι δίχως ποτέ να γυρίσει πίσω στην Ελλάδα. Σύμφωνα με τη διαθήκη του, η σορός του αποτεφρώθηκε και οι στάχτες πετάχτηκαν σε σκοτεινό υπόνομο της Πόλης του Φωτός. Σκληρός ο Ηλίας Πετρόπουλος; Απαντάει ο ίδιος με ένα στίχο του: «Με ρωτάτε... -γιατί είσαι τόσο σκληρός; Σου απαντώ: "Γιατί είσαι τόσο σκληρός;":-από τρυφερότητα»…

ethnos
Ετικέτα:

Δημοσίευση σχολίου

0Σχόλια
* Οτι δημοσιεύουμε δεν σημαίνει ότι το υιοθετούμε.
Απλά μας ενδιαφέρει να ακούγονται όλες οι απόψεις χωρίς λογοκρισία.

Τα Μπουλούκια

Η παρούσα αρθρογραφία έχει καθαρά ενημερωτικό χαρακτήρα. Ο αναγνώστης οφείλει να διασταυρώνει τις πληροφορίες για θέματα που τον ενδιαφέρουν. Τα κείμενα βασίζονται σε υλικό από Ελληνικές και ξενόγλωσσες δημοσιεύσεις, οι οποίες αναφέρονται στο μέτρο του δυνατού. Τα συκοφαντικά ή υβριστικά σχόλια θα διαγράφονται χωρίς προειδοποίηση.

Η παρούσα αρθρογραφία έχει καθαρά ενημερωτικό χαρακτήρα. Ο αναγνώστης οφείλει να διασταυρώνει τις πληροφορίες για θέματα που τον ενδιαφέρουν. Τα κείμενα βασίζονται σε υλικό από Ελληνικές και ξενόγλωσσες δημοσιεύσεις, οι οποίες αναφέρονται στο μέτρο του δυνατού. Τα συκοφαντικά ή υβριστικά σχόλια θα διαγράφονται χωρίς προειδοποίηση.

Δημοσίευση σχολίου (0)
To Top