Η αγάπη δεν ήταν μία για τους Αρχαίους Έλληνες.
Στη σύγχρονη γλώσσα, χρησιμοποιούμε μία μόνο λέξη για να εκφράσουμε την αγάπη. Οι Αρχαίοι Έλληνες, όμως, είχαν έξι διαφορετικές λέξεις για να περιγράψουν τις αποχρώσεις και τις μορφές της. Κάθε λέξη αντιπροσώπευε έναν ξεχωριστό τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι βίωναν, ένιωθαν και κατανοούσαν την αγάπη, δίνοντας μεγαλύτερη σημασία στην πολυπλοκότητα των ανθρώπινων σχέσεων.
Η πρώτη και ίσως η πιο γνωστή ήταν ο “Έρως”, που περιέγραφε την παθιασμένη, ερωτική αγάπη. Ήταν η αγάπη της έντασης, του πόθου, της σωματικής έλξης. Οι αρχαίοι τη θεωρούσαν επικίνδυνη και ισχυρή, καθώς μπορούσε να οδηγήσει κάποιον σε απερίσκεπτες πράξεις. Συνδεόταν με τον θεό Έρωτα και συχνά περιγραφόταν ως μια δύναμη που ξεπερνούσε την ανθρώπινη λογική.
Η “Φιλία” ήταν η αγάπη της βαθιάς φιλίας, της συντροφικότητας και του σεβασμού. Ήταν η αγάπη που ένιωθαν οι φίλοι μεταξύ τους, οι συμπολεμιστές, ακόμα και οι συνεργάτες. Ο Αριστοτέλης έδινε μεγάλη σημασία στη φιλία, θεωρώντας την ουσιαστικό στοιχείο μιας ευτυχισμένης ζωής.
Η “Στοργή” περιέγραφε την αγάπη της οικογένειας, το δέσιμο μεταξύ γονέων και παιδιών, αδελφών και συγγενών. Δεν είχε την ένταση του έρωτα ούτε τη συνειδητή επιλογή της φιλίας, αλλά ήταν η φυσική, αυθόρμητη αγάπη που δημιουργεί η συγγένεια και το μεγάλωμα μαζί.
Η “Λούδος” ήταν η παιχνιδιάρικη αγάπη, το φλερτ, η ελαφρότητα μιας ανεπιτήδευτης σχέσης. Ήταν η αγάπη που βρίσκουμε στα πρώτα στάδια ενός φλερτ, όταν το παιχνίδι και η απόλαυση βρίσκονται πάνω από τις υποχρεώσεις. Οι αρχαίοι το συνέδεαν με τη νεότητα και τη χαρά της στιγμής.
Η “Πράγμα” ήταν η μακροχρόνια, σταθερή αγάπη, αυτή που καλλιεργείται με τον χρόνο. Ήταν η αγάπη των ζευγαριών που είχαν περάσει μαζί χρόνια, είχαν ξεπεράσει δυσκολίες και είχαν μάθει να εκτιμούν ο ένας τον άλλον σε βάθος. Αντιπροσώπευε την ωριμότητα και την αφοσίωση.
Η “Αγάπη” ήταν η ανιδιοτελής, θυσιαστική αγάπη, η ανώτερη μορφή που δεν περιμένει ανταλλάγματα. Ήταν η αγάπη που δίνει χωρίς να ζητά, αυτή που υπερβαίνει το προσωπικό όφελος και στρέφεται προς το κοινό καλό. Οι χριστιανοί αργότερα υιοθέτησαν την έννοια της αγάπης ως θεμελιώδη αρετή.
Οι αρχαίοι Έλληνες κατανοούσαν ότι η αγάπη δεν είναι μία, αλλά πολλές. Μπορεί να είναι έντονη ή ήρεμη, προσωρινή ή παντοτινή, ρομαντική ή πλατωνική. Μέσα από τη γλώσσα τους, έδωσαν μορφή σε κάθε έκφραση της αγάπης, κάτι που σήμερα έχουμε χάσει.
Η πρώτη και ίσως η πιο γνωστή ήταν ο “Έρως”, που περιέγραφε την παθιασμένη, ερωτική αγάπη. Ήταν η αγάπη της έντασης, του πόθου, της σωματικής έλξης. Οι αρχαίοι τη θεωρούσαν επικίνδυνη και ισχυρή, καθώς μπορούσε να οδηγήσει κάποιον σε απερίσκεπτες πράξεις. Συνδεόταν με τον θεό Έρωτα και συχνά περιγραφόταν ως μια δύναμη που ξεπερνούσε την ανθρώπινη λογική.
Η “Φιλία” ήταν η αγάπη της βαθιάς φιλίας, της συντροφικότητας και του σεβασμού. Ήταν η αγάπη που ένιωθαν οι φίλοι μεταξύ τους, οι συμπολεμιστές, ακόμα και οι συνεργάτες. Ο Αριστοτέλης έδινε μεγάλη σημασία στη φιλία, θεωρώντας την ουσιαστικό στοιχείο μιας ευτυχισμένης ζωής.
Η “Στοργή” περιέγραφε την αγάπη της οικογένειας, το δέσιμο μεταξύ γονέων και παιδιών, αδελφών και συγγενών. Δεν είχε την ένταση του έρωτα ούτε τη συνειδητή επιλογή της φιλίας, αλλά ήταν η φυσική, αυθόρμητη αγάπη που δημιουργεί η συγγένεια και το μεγάλωμα μαζί.
Η “Λούδος” ήταν η παιχνιδιάρικη αγάπη, το φλερτ, η ελαφρότητα μιας ανεπιτήδευτης σχέσης. Ήταν η αγάπη που βρίσκουμε στα πρώτα στάδια ενός φλερτ, όταν το παιχνίδι και η απόλαυση βρίσκονται πάνω από τις υποχρεώσεις. Οι αρχαίοι το συνέδεαν με τη νεότητα και τη χαρά της στιγμής.
Η “Πράγμα” ήταν η μακροχρόνια, σταθερή αγάπη, αυτή που καλλιεργείται με τον χρόνο. Ήταν η αγάπη των ζευγαριών που είχαν περάσει μαζί χρόνια, είχαν ξεπεράσει δυσκολίες και είχαν μάθει να εκτιμούν ο ένας τον άλλον σε βάθος. Αντιπροσώπευε την ωριμότητα και την αφοσίωση.
Η “Αγάπη” ήταν η ανιδιοτελής, θυσιαστική αγάπη, η ανώτερη μορφή που δεν περιμένει ανταλλάγματα. Ήταν η αγάπη που δίνει χωρίς να ζητά, αυτή που υπερβαίνει το προσωπικό όφελος και στρέφεται προς το κοινό καλό. Οι χριστιανοί αργότερα υιοθέτησαν την έννοια της αγάπης ως θεμελιώδη αρετή.
Οι αρχαίοι Έλληνες κατανοούσαν ότι η αγάπη δεν είναι μία, αλλά πολλές. Μπορεί να είναι έντονη ή ήρεμη, προσωρινή ή παντοτινή, ρομαντική ή πλατωνική. Μέσα από τη γλώσσα τους, έδωσαν μορφή σε κάθε έκφραση της αγάπης, κάτι που σήμερα έχουμε χάσει.
Γρηγόρης Κεντητός
sportime
Απλά μας ενδιαφέρει να ακούγονται όλες οι απόψεις χωρίς λογοκρισία.
Τα Μπουλούκια
Η παρούσα αρθρογραφία έχει καθαρά ενημερωτικό χαρακτήρα. Ο αναγνώστης οφείλει να διασταυρώνει τις πληροφορίες για θέματα που τον ενδιαφέρουν. Τα κείμενα βασίζονται σε υλικό από Ελληνικές και ξενόγλωσσες δημοσιεύσεις, οι οποίες αναφέρονται στο μέτρο του δυνατού. Τα συκοφαντικά ή υβριστικά σχόλια θα διαγράφονται χωρίς προειδοποίηση.