η ανδρεία γίνεται και γυναικείο προσόν
«Ψυχή μεγάλη και γλυκειά μετά χαράς σ’ το λέω
Θαυμάζω τες γυναίκες μας και στ’ όνομά τους μνέω».
(Στίχοι του Διονύσιου Σολωμού, που εξυμνούν την προσφορά της Ελληνίδας στον εθνικό ξεσηκωμό του 1821).
Η ανδρεία είναι μόνο γένους αρσενικού; Στην Ελλάδα, την ώρα της ανάγκης, η ανδρεία γίνεται και γυναικείο προσόν. Τα παραδείγματα είναι πολλά: Στην επανάσταση του 1821 εμφανίστηκαν στο προσκήνιο γυναίκες που το έλεγε πραγματικά η καρδιά τους. Ατρόμητες και ικανές, δεν άφησαν τη γυναικεία τους φύση να βάλει όρια και φραγμούς στη δίκαιη απαίτησή τους για ελευθερία και αυτονομία. Αυτό σημαίνει ότι η γυναίκα φιλόπατρις μπορεί άνετα να κάνει την υπέρβαση και να ξεδιπλώσει τις στρατηγικές της ικανότητες, αρκεί να μην συμβιβαστεί με τον φόβο.
Οι γυναίκες της επανάστασης
Ανάμεσα στους άντρες μαχητές, καπετάνισσες έπαιρναν μέρος σε στρατιωτικά συμβούλια, χειρίζονταν τα όπλα με δεξιοτεχνία (καταπλήσσοντας τους πάντες), αρματώνονταν και πολεμούσαν με λύσσα πριν καλά-καλά στεγνώσει το δάκρυ τους για τον χαμό των παιδιών τους. Με δύναμη και ψυχή ελληνική. Ας θυμηθούμε κάποιες από αυτές.
Λασκαρίνα ΜπουμπουλίναΔυναμική και ανεξάρτητη καπετάνισσα, υπήρξε «η αμαζόνιος διακόσμησις του πολεμικού πίνακος του 1821». Όλη η Ευρώπη έμεινε έκπληκτη από την πολεμική της δράση και την αφοσίωσή της στην πατρίδα. Δίκαια ονομάστηκε θηλυκός Κολοκοτρώνης (λένε ότι δεν άφηνε ποτέ το σπαθί της).
Η Λασκαρίνα παντρεύτηκε δύο φορές, αλλά και οι δύο άντρες της σκοτώθηκαν σε συγκρούσεις με πειρατές αφήνοντάς την χήρα με επτά παιδιά και κληρονόμο μιας μεγάλης περιουσίας. Προσέφερε όλα τα χρήματά της και τα καράβια της στον Αγώνα, ενώ έπαιρνε μέρος σε μάχες και η ίδια.
Ο ιστορικός Ι. Φιλήμων γράφει για την τόλμη και τη γενναιότητά της: «…ενώπιον αυτής ο άνανδρος ησχύνετο και ο ανδρείος υπεχώρη».
Η Μπουμπουλίνα ήταν η μόνη γυναίκα που μυήθηκε στη Φιλική Εταιρεία στον χαμηλότερο βαθμό μύησης, καθότι οι γυναίκες δεν γίνονταν δεκτές από τους Φιλικούς.
Συμμετείχε ως ισάξια με τους άλλους οπλαρχηγούς στα πολεμικά συμβούλια και τις αποφάσεις και της απονεμήθηκε ο τίτλος της «Καπετάνισσας» και της «Μεγάλης Κυράς». Αξίζει να σημειωθεί ότι μετά τον θάνατό της οι Ρώσοι της απένειμαν και τον τίτλο της Ναυάρχου, έναν τίτλο με παγκόσμια μέχρι σήμερα μοναδικότητα για γυναικεία μορφή.
Το τέλος όμως αυτής της γενναίας Ελληνίδας ήταν τραγικό και άδοξο: Έπεσε νεκρή από σπετσιώτικο βόλι στις 22 Μαΐου 1825 στο σπίτι του πρώτου άντρα της, του Γιάννουζα. Αιτία μια λογομαχία της με άτομα της οικογένεια Κούτση λόγω της απαγωγής της κόρης του Χριστόδουλου Κούτση Ευγενίας από τον γιο της Μπουμπουλίνας Γεώργιο Γιάννουζα. Τα σκληρά και αμείλικτα λόγια της Καπετάνισσας ήταν αρκετά για να οπλίσουν το χέρι του (αγνώστου λόγω σκότους) δολοφόνου.
Μαντώ ΜαυρογένουςΟ Καποδίστριας της απένειμε τον βαθμό του αντιστράτηγου και της ανέθεσε τη διεύθυνση του ορφανοτροφείου στην Αίγινα για τα ορφανά των αγωνιστών.
Με ορμητήριο τη Μύκονο και την Τήνο έλαβε μέρος σε πολλές επιχειρήσεις του απελευθερωτικού αγώνα. Στις Ευρωπαίες φίλες της εκμυστηρευόταν: «Λαχταρώ μια ημέρα μάχης όπως εσείς λαχταράτε μια ημέρα χορού».
Ιδιαίτερα μορφωμένη και με μεγάλο ψυχικό σθένος διέθεσε όλη την (τεράστια) περιουσία της στην πατρίδα, αλλά πέθανε πάμφτωχη (και απαξιωμένη από το κράτος) στην Πάρο.
Χαρίκλεια Δασκαλάκη, η ατρόμητη Κρητικιά: Συμμετείχε σε πολεμικά συμβούλια, πολεμούσε με εκπληκτικό θάρρος, αυτοθυσία και ψυχραιμία και εμψύχωνε δυναμικά τους άντρες. Ηρωική παρουσία στην πολιορκία της Μονής Αρκαδίου (Ρέθυμνο), έχασε και τους τρεις γιους της στον Αγώνα.
Δόμνα Βισβίζη, η Θρακιώτισσα καπετάνισσα, χήρα με τέσσερα παιδιά: Ανέλαβε η ίδια τη διακυβέρνηση του πολεμικού σκάφους «Καλομοίρα», όταν ο άντρας της σκοτώθηκε, και συνέχισε τις επιχειρήσεις κατά των Τούρκων. Πέθανε στον Πειραιά το 1845.
Απλά μας ενδιαφέρει να ακούγονται όλες οι απόψεις χωρίς λογοκρισία.
Τα Μπουλούκια
Η παρούσα αρθρογραφία έχει καθαρά ενημερωτικό χαρακτήρα. Ο αναγνώστης οφείλει να διασταυρώνει τις πληροφορίες για θέματα που τον ενδιαφέρουν. Τα κείμενα βασίζονται σε υλικό από Ελληνικές και ξενόγλωσσες δημοσιεύσεις, οι οποίες αναφέρονται στο μέτρο του δυνατού. Τα συκοφαντικά ή υβριστικά σχόλια θα διαγράφονται χωρίς προειδοποίηση.