Ο Μίθρας σκοτώνει τον ταύρο της θυσίας, πλαισιωμένος από ζωδιακά σύμβολα
Ο Δεκέμβρης ήταν ο δέκατος μήνας του δεκάμηνου ηλιακού έτους των Ρωμαίων, όπως μαρτυρεί και το όνομά του (από το λατινικό decem: δέκα).
Τρεις είναι οι εμπειρίες του χρόνου κατά το μήνα Δεκέμβρη που προέχουν στη ζωή των Ελλήνων αγροτών: το κρύο, το τέλος της σποράς και η μείωση του φωτός. Το κρύο συνδέεται με τις γιορτές της αγίας Βαρβάρας, του αγίου Σάββα και του αγίου Νικολάου. Λέει η παροιμία: η αγιά Βαρβάρα βαρβαρώνει, ο άγιος Σάββας σαβανώνει και ο άι Νικόλας παραχώνει.
Το τέλος της σποράς μορφοποιείται με συμβολικές πράξεις που σχετίζονται με τα ζώα που οργώνουν. Οι γεωργοί θέλουν να τα ευχαριστήσουν για τη βοήθεια που τους προσφέρουν στη σπορά και τα γιορτάζουν στις 18 Δεκεμβρίου, του αγίου Μοδέστου, που ήταν αρχιεπίσκοπος Ιεροσολύμων και το συναξάρι του αναφέρει ότι ανέστησε πολλά ζώα, γι’ αυτό και συνδέθηκε μαζί τους. Στη Λήμνο λ.χ. οι ζευγάδες κάνουν κόλλυβα που τα διαβάζει ο παπάς στην εκκλησία και τα ρίχνουν μετά στην ταγή για τα ζώα τους.
Με τον ήλιο και το φως σχετίζεται η μεγαλύτερη γιορτή του μήνα, τα Χριστούγεννα. Η πιο κρίσιμη καμπή στον ετήσιο ηλιακό κύκλο είναι η στιγμή που ο Ήλιος πλησιάζει να φτάσει στο πιο μακρινό σημείο από τη Γη και γι’ αυτό μας στέλνει τις ευεργετικές ηλιαχτίδες του όλο και λιγότερες ώρες κάθε μέρα. Αυτό γίνεται προς το τέλος του Δεκέμβρη. Και τότε, όταν οι άνθρωποι άρχιζαν να φοβούνται μήπως σιγά - σιγά χαθεί ολότελα το φως από τα μάτια τους, ο Ήλιος, αφού περνούσε από το απόγειο της τροχιάς του, ξανάπαιρνε το δρόμο του προς τη Γη, δηλαδή - σύμφωνα με την πίστη των αρχαίων - ξαναγεννιόταν.
Μετά το χειμερινό ηλιοστάσιο, η διάρκεια της μέρας συνεχώς μεγαλώνει, ενώ της νύχτας αντίστοιχα διαρκώς μειώνεται. Ο Ήλιος, όπως τον φαντάστηκαν στη μυθολογία τους όλοι σχεδόν οι αρχαίοι λαοί του κόσμου, πολεμούσε τότε ενάντια στις δυνάμεις του σκότους και έβγαινε τελικά νικητής. Γι’ αυτό οι Πέρσες, που απ’ τους άλλους ανατολικούς λαούς μελέτησαν περισσότερο τα ουράνια φαινόμενα, τοποθέτησαν τη μεγάλη γιορτή του ηλιακού θεού Μίθρα στις 25 Δεκεμβρίου.
Κι όταν, πολύ αργότερα, οι Ρωμαίοι υιοθέτησαν τη γιορτή αυτή, την ονόμασαν «Γενέθλιον του Αηττήτου Ήλιου», δηλαδή γενέθλια του Ήλιου που δε νικιέται ποτέ από το σκοτάδι. Η γιορτή των γενεθλίων του Χριστού θεσπίστηκε στις 25 Δεκέμβρη από τους χριστιανούς της Ρώμης γύρω στα 335 μ.Χ., για να παραμερίσουν τον περσικό θεό Μίθρα που είχε το γενέθλιό του την ίδια μέρα.
Η αύξηση και η μείωση του φωτός είναι το κατ’ εξοχήν φυσικό φαινόμενο που επηρεάζει τη ζωή πάνω στη Γη. Η σχέση του ηλιακού κύκλου με τον κύκλο των ετήσιων γεωργικών εργασιών έχει ως εξής: χειμερινό ηλιοστάσιο - τέλος σποράς, θερινό ηλιοστάσιο - τέλος θερισμού, εαρινή ισημερία - τα στάχια αρχίζουν να ψηλώνουν, φθινοπωρινή ισημερία - προετοιμασία σποράς.
Εχθρός του ήλιου είναι το σκοτάδι. Τα όντα που συμβολίζουν το σκοτάδι, ζουν όλο το χρόνο στα έγκατα της γης και είναι οι εχθροί του ήλιου, οι καλικάντζαροι της λαϊκής μας παράδοσης: μαύροι, κουτσοί, ελεεινοί, με κάθε λογής κουσούρια. Όλο το χρόνο πριονίζουν το δέντρο που κρατάει τη Γη κι όταν μένει μια μονάχα κλωστή για να κοπεί και να γκρεμοτσακιστεί ο κόσμος, τότε, την παραμονή των Χριστουγέννων, ανεβαίνουν στη γη όπου μένουν 12 μέρες, ως την παραμονή των Φώτων.
Ευτυχώς σ’ αυτό το διάστημα το δέντρο του κόσμου ξαναγίνεται όπως πρώτα. Αυτό το δέντρο είναι ο ήλιος, γιατί χάρη σ’ αυτόν υπάρχει η φύση μέσα στη οποία και χάρη στην οποία ζούμε. Οι καλικάντζαροι αρχίζουν ξανά να ροκανίζουν το δέντρο του ήλιου, δηλαδή το δέντρο της ζωής, ως την παραμονή των επόμενων Χριστουγέννων, που θ’ ανέβουν και πάλι πάνω στη γη.
Πηγή
Απλά μας ενδιαφέρει να ακούγονται όλες οι απόψεις χωρίς λογοκρισία.
Τα Μπουλούκια
Η παρούσα αρθρογραφία έχει καθαρά ενημερωτικό χαρακτήρα. Ο αναγνώστης οφείλει να διασταυρώνει τις πληροφορίες για θέματα που τον ενδιαφέρουν. Τα κείμενα βασίζονται σε υλικό από Ελληνικές και ξενόγλωσσες δημοσιεύσεις, οι οποίες αναφέρονται στο μέτρο του δυνατού. Τα συκοφαντικά ή υβριστικά σχόλια θα διαγράφονται χωρίς προειδοποίηση.