παλιά αντάμωναν δυο ψωμιά μέσα στην κουζίνα του γεωργού
Μπορεί να μην του φαίνεται, όμως ο Ιούλιος είναι ένας μήνας με πολλά παράξενα. Οι άνθρωποι της υπαίθρου τον βάφτισαν «ο μήνας που σμίγουν τα δυο ψωμιά», επειδή παλιά αντάμωναν δυο ψωμιά μέσα στην κουζίνα του γεωργού: Αυτό που ζυμώθηκε με ό,τι απέμεινε από το παλιό σιτάρι και το ζυμωμένο με το φρεσκοαλωνισμένο σιτάρι της νέας σοδειάς. Μάλιστα, σύμφωνα με τη λαογράφο Άλκη Κυριακίδου-Νέστορος, στη Θράκη το πρώτο νέο ψωμί το έφτιαχναν κουλούρι και το ονόμαζαν τζιτζιροκούλουρο, γιατί το πρόσφεραν στον τζίτζιρα (τζίτζικα) που συνοδεύει με το τραγούδι του όσους θερίζουν και αλωνίζουν.
Μέσα στον ζεστό αυτό μήνα, που ωριμάζουν τα πιο γλυκά φρούτα του έτους, κρύβονται ξεχασμένες χάρες. Σε μια από τις ημέρες του λέγεται ότι… ανοίγουν τα ουράνια για να δεχθούν τα αιτήματα των ανθρώπων, ενώ είναι γεμάτος από πανηγύρια θεραπευτών αγίων. Όμως έχει και το μειονέκτημα ότι στη διάρκειά του μας κατακαίει όχι μόνο ο ήλιος αλλά και ο ολοφώτεινος Σείριος.
Αηλιάτης, Φουσκομηνάς, Δευτερόλης
Ο έβδομος μήνας του χρόνου ονομάστηκε έτσι προς τιμήν του αναμορφωτή του Ιουλιανού ημερολογίου Ιουλίου Καίσαρα, ο οποίος λέγεται ότι γεννήθηκε στις 7/7. Οι Αρχαίοι Έλληνες τον θεωρούσαν πρώτο μήνα του Αττικού ημερολογίου (23/6-23/7), τον ονόμαζαν Κρόνιο ή Εκατομβαιώνα και τον αφιέρωναν στον Απόλλωνα. Οι νεότεροι Έλληνες τον αποκάλεσαν πολύ αργότερα Αηλιάτη ή Αηλιά, για να τιμήσουν τον προφήτη Ηλία που γιορτάζει στις 20 του μηνός. Οι κάτοικοι της υπαίθρου τον έλεγαν θεριστή και αλωνιστή, γιατί είναι η εποχή που θερίζονται και αλωνίζονται τα δημητριακά. Στη Ρόδο τον βάφτισαν Φουσκομηνά ή Χασκομηνά, γιατί στο μέσον του ωριμάζουν (φουσκώνουν) και ανοίγουν (χάσκουν) τα σύκα. Στη Χίο τον ονόμασαν Γυαλιστή, γιατί είναι ο καιρός που ωριμάζουν τα σταφύλια και γυαλίζει η ρόγα τους. Η ιδιότητά του να είναι ο δεύτερος μήνας του καλοκαιριού του πρόσθεσε και το όνομα Δευτερόλης.
Μας κατακαίει ο Σείριος;
Οι παρατεταμένες, μεγάλες ζέστες (θερινοί καύσωνες) που χαρακτηρίζουν τον Ιούλιο ονομάζονταν στην αρχαία Ελλάδα κυνικά καύματα, επειδή ο Σείριος, το πιο λαμπρό αστέρι του αστερισμού του Μεγάλου Κυνός, ανατέλλει τότε μαζί με τον ήλιο προκαλώντας καύσωνες με τις πύρινες φλόγες των ακτίνων του. Οι αρχαίοι Έλληνες είχαν και κατάλληλο ένδυμα για την εποχή, τα ελαφριά σείρινα (από το Σείριος) ιμάτια. Όπως αναφέρει η καθηγήτρια του πανεπιστημίου Αθηνών Μάρω Παπαθανασίου, ο Ησίοδος καταλογίζει στον ολέθριο Σείριο ότι κάνει θερμότατες τις γυναίκες και αποχαυνωμένους τους άντρες, επειδή τους καίει το κεφάλι και τα γόνατα.
Μήνας θεραπευτών αγίων
Ο Ιούλιος είναι επίσης ο μήνας των θεραπευτών αγίων, οι οποίοι συμπαραστέκονται στους ανθρώπους και τους γιατρεύουν από τις αρρώστιες. Την 1η Ιουλίου οι γιατροί Άγιοι Ανάργυροι, στις 7 η θεραπεύτρια Αγία Κυριακή, στις 26 η (δρακοκτόνος) Αγία Παρασκευή που γιατρεύει τα μάτια, στις 27 ο Άγιος Παντελεήμονας που φροντίζει όλους τους ανάπηρους (κουτσοί, στραβοί στον Άγιο Παντελεήμονα, όπως λέει η λαϊκή ρήση). Έτσι το διήμερο 26-27 Ιουλίου γίνονται πολλά πανηγύρια σε όλη την Ελλάδα προσφέροντας ένα ευχάριστο, ξεκούραστο και χαρούμενο διάλειμμα. Όσο για τις δύσκολες καιρικές συνθήκες (καύσωνας, ξηρασία, ξαφνικές νεροποντές), γι’ αυτές φροντίζει ο προφήτης Ηλίας στις 20 του μηνός – ο λεγόμενος και άγιος της βροχής, στον οποίο γίνονται παρακλήσεις για να βρέξει, όταν έχει ξηρασία. Ανάμεσα στις γιορτές του Ιουλίου είναι και εκείνη της Παναγίας της Βλαχέρνας στις 2 Ιουλίου, καθώς και της Αγίας Μαρίνας στις 17, που θεραπεύει τη θέρμη (τον συνεχή, υψηλό πυρετό), δυναμώνει τα καχεκτικά παιδιά και εξολοθρεύει τα δαιμόνια.
Ποια ημέρα ανοίγουν τα ουράνια;
Σύμφωνα με τον λαογράφο Νικόλαο Πολίτη, ο Ιούλιος περιλαμβάνει μια από τις πιο ιδιαίτερες ημέρες του χρόνου «όπου ανοίγουν τα ουράνια» και μπορεί ο καθένας να ζητήσει από τον Θεό ό,τι θέλει. Πρόκειται για το ξημέρωμα της γιορτής της Αγίας Παρασκευής (στις 26/7). Λέγεται ότι όποιος είναι ξύπνιος εκείνη την ώρα μπορεί να δει τον ουρανό να ανοίγει και να κλείνει στιγμιαία. Χαρακτηριστική είναι η ιστορία κάποιου, που κάθισε ξύπνιος όλη τη νύχτα περιμένοντας τη μαγική στιγμή. Όταν λοιπόν άνοιξαν τα ουράνια, θέλησε να ζητήσει χίλια φλουριά. Όμως μόνο το «χίλια» πρόφτασε να πει και έτσι απλώς απέκτησε μεγάλα… χείλια.
goldenmag
Απλά μας ενδιαφέρει να ακούγονται όλες οι απόψεις χωρίς λογοκρισία.
Τα Μπουλούκια
Η παρούσα αρθρογραφία έχει καθαρά ενημερωτικό χαρακτήρα. Ο αναγνώστης οφείλει να διασταυρώνει τις πληροφορίες για θέματα που τον ενδιαφέρουν. Τα κείμενα βασίζονται σε υλικό από Ελληνικές και ξενόγλωσσες δημοσιεύσεις, οι οποίες αναφέρονται στο μέτρο του δυνατού. Τα συκοφαντικά ή υβριστικά σχόλια θα διαγράφονται χωρίς προειδοποίηση.