Κρυστάλλινα νερά και αμμουδιές...
Χωριουδάκια κρυμμένα μέσα σε ελαιώνες. Κρυστάλλινα νερά και αμμουδιές να χτίσεις παλάτια, ακολουθώντας τα χνάρια του Μίνωα που έκανε το ίδιο στον ευλογημένο αυτό τόπο. Φαράγγια και σπηλιές, καλωσορίσματα με ρακή, κρητικό «φαγάτσι» και αμπελώνες έτοιμοι να σου προσφέρουν το πιο γλυκό κρασί. Σωστά καταλάβατε, το πλοίο έχει μόλις ρίξει άγκυρα στην πιο «πλούσια» πλευρά της Κρήτης, τον νομό του Ηρακλείου.
Και μιας και βρισκόμαστε στον μεγαλύτερο νομό της «λεβεντογέννας», δεν θα καθίσουμε με σταυρωμένα χέρια σε μια σαιζλόνγκ –τουλάχιστον όχι για πολύ: Θα τον ξεψαχνίσουμε ολόκληρο, για να εξερευνήσουμε κάθε σπήλαιο που κρύβει την Ιστορία του νησιού, κάθε διαδρομή που καταλήγει στο απέραντο γαλάζιο, κάθε χωριό που μας θυμίζει γιατί η Κρήτη, μακριά απ’ τον κορμό της Ελλάδας, παραμένει καταφύγιο καλοπέρασης και καλής διάθεσης. Έρχεστε μαζί μας;
*Ο φυσικός πλούτος
Ανάμεσα στα βουνά του Ψηλορείτη και της Δίκτης, η ενδοχώρα του νομού απλώνεται γοητευτική, πότε με τη μορφή μικρών χωριών που δροσίζονται μέσα στους αμπελώνες τους, οι οποίοι κατακλύζουν την κοιλάδα, πότε με οροπέδια και διαδρομές μέσα από εντυπωσιακά φαράγγια, πότε με την αστική άνεση και την τουριστική οργάνωση του Ηρακλείου και πότε, φυσικά, με μπόλικο γαλάζιο, από εκείνο το σημείο της χρωματικής παλέτας που συναντάς μόνο στην Κρήτη, εκεί που η θάλασσα γίνεται το τελευταίο υδάτινο σύνορο μιας ολόκληρης ηπείρου.
Τα Μάταλα, πιο βόρεια, μακριά από την φήμη των hippies που τα περιέβαλε επί δεκαετίες, προσφέρονται για ήρεμο πλέον παραθερισμό, ενώ στο νοτιότερο μέρος, το οροπέδιο των Αστερουσίων, που χωρίζει την πεδιάδα της Μεσσάρας από το Λυβικό Πέλαγος, προδιαθέτει για ακόμη πιο φυσιολατρικές διακοπές – πάνω από αυτόν πετά το σπάνιο είδος του γυπαετού, ενώ στα «πόδια» του βρίσκονται όμορφοι, ήσυχοι οικισμοί όπως αυτοί του Δισκού και του Λέντα, με τα εντυπωσιακά σπήλαια και τις όμορφες παραλίες.
*Τα αξιοθέατα
Δεν μπορούμε παρά να ξεκινήσουμε από το αρχαιολογικό «πρόσωπο» του νομού, αφού φιλοξενεί μερικά από τα σπουδαιότερα ευρήματα της παγκόσμιας αρχαιολογικής σκαπάνης: Τα ανάκτορα και τα διάσημα απομεινάρια του μεγαλείου του Μινωικού πολιτισμού βρίσκονται διασκορπισμένα εδώ, με φόντο το άλλο μεγαλείο της Κρήτης, αυτό της φύσης της.
-Κνωσός: Πέντε χιλιόμετρα νοτιοανατολικά του Ηρακλείου, πάνω στον λόφο όπου ο Μίνωας έχτισε το «φτωχικό» του, η σκαπάνη βρήκε το κυριότερο δείγμα του Μινωικού Πολιτισμού: Το μέρος όπου βρισκόταν το πενταώροφο ανάκτορο με τις 1.400 αίθουσες, γεγονός που το κατατάσσει στις κορυφαίες υποψηφιότητες για την «πατρότητα» του μυθικού Λαβύρινθου. Η αίθουσα του θρόνου, των πελέκεων, των τεχνιτών, το μέγαρο της βασίλισσας, βρίσκονταν όλα εκεί, και πλέον, μερικώς αναστηλωμένα, τα ευρήματα μένουν να μας θυμίζουν πως υπήρχαν προηγμένοι πολιτισμοί ακόμη και τέσσερις χιλιετίες πιο πριν. Τα αμπέλια, οι ελαιώνες και τα κεδροδάση που κυκλώνουν τον λόφο, επίσης. 
-Φαιστός: Το δεύτερο μεγάλο κέντρο του Μινωικού πολιτισμού βρίσκεται ακόμη πιο νοτιοδυτικά και φιλοξενεί τα ερείπια των σπουδαίων αρχιτεκτονημάτων του μινωικού διοικητικού κόμβου, ενώ εδώ είναι που βρέθηκε ο περίφημος δίσκος της Φαιστού, που παραμένει κρυπτογραφημένος.
-Γορτύνα: Λίγα χιλιόμετρα πριν την Φαιστό βρίσκεται η πολιτεία, το πολίτευμα της οποίας θαύμαζε ο Πλάτωνας για την προηγμένη του νομοθεσία. Εδώ θα δείτε το Ρωμαϊκό Ωδείο και τον περίφημο πλάτανο, που ανήκει σε σπανιότατο είδος και δεν ρίχνει ποτέ τα φύλλα του.
-Μάλια: Η «τριλογία» των μινωικών ανακτόρων συμπληρώνεται από τα αρχαιολογικά ευρήματα στα Μάλια, όπου βρέθηκε, εκτός από το παλάτι, και το περίφημο χρυσό περιδέραιο με τις μέλισσες.
*Στην πόλη του Ηρακλείου
Ό,τι του λείπει σε γραφικότητα, του περισσεύει σε δυναμισμό και ενέργεια. Το πάντα ολοζώντανο Ηράκλειο, εκτός από μοντέρνες απολαύσεις και ανέσεις, διατηρεί καλά φυλαγμένα στα μουσεία του πολλούς από τους πολύτιμους «θησαυρούς» της κρητικής κληρονομιάς. Πέρα, λοιπόν, από την Ιστορία του νησιού που μπορείτε να συναντήσετε στα απομεινάρια των ενετικών τοιχών και στο Φρούριο του λιμανιού όπου θα φτάσετε με το πλοίο, αξίζει να επισκεφθείτε τους εξής χώρους:
-Το Αρχαιολογικό Μουσείο : Εκ των μεγαλύτερων και σημαντικότερων μουσείων στο είδος του στην Ευρώπη, φιλοξενεί 5.500 χρόνια Ιστορίας, που μεταφέρονται μέσα από αριστουργήματα μινωικής τέχνης, αλλά και νεολιθικά και ρωμαϊκά ευρήματα. Εδώ θα βρείτε και τον δίσκο της Φαιστού, καθώς και το χρυσό περιδέραιο των Μαλίων.
-Το Ιστορικό Μουσείο: Ολόκληρη η πλούσια Ιστορία της πόλης, από τις επιδρομές των πειρατών, την βυζαντινή και ενετική περίοδο, τα οχυρώματα, τις πολιορκίες από τους Τούρκους και μέχρι τον Ελ Γκρέκο, την κρητική απελευθέρωση και τον Νίκο Καζαντζάκη, όλοι οι σημαντικοί «σταθμοί» της πόλης παρουσιάζονται όμορφα εδώ.
-Το Μουσείο Φυσικής Ιστορίας Κρήτης: Υπό την αιγίδα του Πανεπιστημίου Κρήτης, το εντυπωσιακό κτίριο ενδιαφέρεται για το φυσικό περιβάλλον και προβάλλει τις ιδιαιτερότητες του μεσογειακού οικοσυστήματος, ενώ στεγάζει και τους πάντα δημοφιλείς για τα παιδιά σκελετούς δεινοσαύρων.
-Ενυδρείο Cretaquarium: Ο θαυμαστός «Θαλασσόκοσμος» της Μεσογείου, αυτή τη φορά όχι μέσω απολιθωμάτων και εξομοιωτών, αλλά παρουσιασμένος μέσα από τους γνήσιους εκπροσώπους του, τα περίπου 200 είδη ψαριών και θηλαστικών που βρίσκονται στις δεκάδες δεξαμενές του ενυδρείου.
Και από βουτιές;
Μπορεί να μην είναι εξίσου φημισμένες όσο εκείνες του νομού Χανίων, οι παραλίες του Ηρακλείου, όμως, δεν έχουν τίποτα να ζηλέψουν από την καρτ-ποσταλική ομορφιά τους. Ατελείωτα χιλιόμετρα χρυσαφένιας αμμουδιάς, μυστικοί κολπίσκοι, νερά να τα πιεις στο ποτήρι και η γαλήνια απεραντοσύνη του Λιβυκού, που απλώνεται μέχρι εκεί που συναντά τη γραμμή του ορίζοντα, στις παραλίες του Νότου, συνθέτουν μια εικόνα που απέχει έτη φωτός από το προφίλ «πόλης» που οι περισσότεροι έχουν στο μυαλό τους για το Ηράκλειο.
Ποιες είναι οι καλύτερες; Δύσκολο να πει κανείς, καθότι ακόμα και αν προσπαθούσατε δεν θα καταφέρνατε να τις γυρίσετε όλες σε 2-3 εβδομάδες διακοπών.
Βαθύ: Στις φωτογραφίες μοιάζει περισσότερο με λίμνη. Στριμωγμένο στο βάθος ενός κολπίσκου τόσο στενού που το άνοιγμά του στη θάλασσα δεν είναι ορατό και δύσκολα προσβάσιμο, το Βαθύ ανταμείβει τους γενναίους που θα διανύσουν τα 17 χιλιόμετρα από το παραδοσιακό χωριουδάκι Σίβας για να το ανακαλύψουν. Κρυστάλλινα νερά, ολόλευκοι ασβεστολιθικοί σχηματισμοί στα βράχια που έχουν διαβρωθεί από τον αέρα, ψιλό βοτσαλάκι και απόλυτη ησυχία συνθέτουν το ονειρικό τοπίο του.
Αγιοφάραγγο: Για εσάς που αναζητάτε μία πραγματικά απομονωμένη και δυσπρόσιτη παραλία, το Αγιοφάραγγο, στα νότια του νομού και πολύ κοντά στα Μάταλα είναι ιδανικό. Θα την ανακαλύψετε κουρνιασμένη στην αγκαλιά ενός απότομου φαραγγιού, στρωμένη με βότσαλο, και με πεντακάθαρα, κρυστάλλινα νερά. Η πρόσβαση γίνεται είτε με καΐκι για τους λιγότερο γυμνασμένους, είτε διασχίζοντας το πανέμορφο φαράγγι –η διαδρομή διαρκεί 15 με 20 λεπτά.
Τέρτσα: Η απεραντοσύνη του Λιβυκού μοιάζει φυσική συνέχεια της μεγάλης, σχεδόν πάντα ερημικής αμμουδιάς του. Πίσω της, το ομώνυμο χωριουδάκι μοιάζει σταματημένο στον χρόνο, ενώ το (ένα και μοναδικό) ταβερνάκι του σερβίρει ολόφρεσκο ψάρι και κρητικές νοστιμιές, συνοδεία της απαραίτητης παραδοσιακής τσικουδιάς.
Δερμάτος: Ό,τι ακριβώς έχετε στο μυαλό σας για τις παραλίες του Λιβυκού, θα το βρείτε εδώ: βαθυγάλαζα νερά ως εκεί που φτάνει το μάτι, ονειρική ησυχία, αλμυρίκια για σκιά και αίσθηση… ναυαγού. Η μεγάλη, βοτσαλωτή παραλία στα νοτιοανατολικά του νομού Ηρακλείου είναι σχεδόν πάντα ερημική –φταίει γι’ αυτό και η μεγάλη απόσταση, των 90 χιλιομέτρων, που τη χωρίζει από το Ηράκλειο.
Μάλια: Έξι ολόκληρα χιλιόμετρα εντυπωσιακής αμμουδιάς, αμέτρητα beach bar και θαλάσσια σπορ, κι άλλα τόσα ρεπορτάζ για τα ξέφρενα γλέντια των Βρετανών τουριστών που κατακλύζουν το θέρετρο του κρητικού πελάγους κάθε χρόνο. Ας το παραδεχτούμε, τα Μάλια δεν είναι αυτό που θα λέγαμε παραλία ιδανική για ερημίτες. Αν, όμως, αυτό που θέλετε είναι ολοήμερα και ολονύχτια beach party, σε όμορφο σκηνικό (αν αφαιρούσες την πολυκοσμία και τις ξαπλώστρες, το σκηνικό θα ήταν όντως όμορφο) τότε τα Μάλια είναι η παραλία σας.
Καλοί Λιμένες: Η μοναδική σας επιλογή για βουτιά σε αυτήν την πλευρά της Νότιας Κρήτης όταν φυσά δυνατός αέρας, δεν είναι σε καμία περίπτωση λύση… ανάγκης. Το αντίθετο: οι Καλοί Λιμένες είναι μια από τις αγαπημένες παραλίες των ντόπιων, που ορκίζονται στα κρυστάλλινα νερά της, την έλλειψη «εκμετάλλευσης» (βλέπε ξαπλώστρες, ομπρέλες και άλλο πλαστικό που θα χαλούσε το τοπίο) και στο ολόφρεσκο ψάρι που σερβίρουν τα ταβερνάκια της. Παράδεισος.
Κερατόκαμπος: Μην πάει το μυαλό σας σε ιστορίες βουκολικών ειδυλλίων και αντιζηλίας. «Κέρατα» λένε τα χαρούπια, που αφθονούν στην περιοχή. Η μεγάλη παραλία είναι βοτσαλωτή σε ορισμένα τμήματα και αμμώδης σε άλλα –η πραγματική αποκάλυψη, όμως, είναι οι απόκοσμοι αμμόλοφοι στην άκρη της, στους οποίους θα φτάσετε ακολουθώντας το μονοπάτι που γνωρίζουν μόνο λίγοι. Χρειάζεται να τονίσουμε ότι τα νερά είναι, και εδώ, φαντασμαγορικά;
Μονοναύτης: Αν οι οργανωμένες παραλίες δεν σας προκαλούν αλλεργία, και μπορείτε να ανεχτείτε τον συνωστισμό προκειμένου να μην χρειαστεί να οδηγήσετε τα 70+ χιλιόμετρα που χωρίζουν το Ηράκλειο από τις ερημικές παραλίες του Νότου, ο Μονοναύτης είναι μια από τις καλύτερες επιλογές σας. Αμμουδερή, με γαλαζοπράσινα νερά και πεύκα που φτάνουν ως το κύμα, είναι μια από τις αγαπημένες των οικογενειών, κυρίως για την πληθώρα υποδομών που συγκεντρώνει γύρω της.
Μάταλα: Η χίπικη παράδοση δεν μπορεί να κάνει λάθος: η παραλία στα Μάταλα είναι μια από τις ομορφότερες του νομού Ηρακλείου. Ψιλή άμμος, λευκά βράχια, μικρές σπηλιές και καταγάλανα νερά είναι κάποια μόνο από τα φυσικά χαρακτηριστικά της που την κάνουν ελκυστική. Δυστυχώς, ο θρύλος των hippies της δεκαετίας του ’70 την φόρτωσε με τόνους δημοσιότητας και «αξιοποίησης», με αποτέλεσμα να απέχει πλέον έτη φωτός από τον ειδυλλιακό παράδεισο που ήταν κάποτε. Το φυσικό τοπίο παραμένει υπέροχο, αν μπορείτε να το διακρίνετε ανάμεσα στις ομπρέλες και τα πλήθη.
Πηγή
Απλά μας ενδιαφέρει να ακούγονται όλες οι απόψεις χωρίς λογοκρισία.
Τα Μπουλούκια
Η παρούσα αρθρογραφία έχει καθαρά ενημερωτικό χαρακτήρα. Ο αναγνώστης οφείλει να διασταυρώνει τις πληροφορίες για θέματα που τον ενδιαφέρουν. Τα κείμενα βασίζονται σε υλικό από Ελληνικές και ξενόγλωσσες δημοσιεύσεις, οι οποίες αναφέρονται στο μέτρο του δυνατού. Τα συκοφαντικά ή υβριστικά σχόλια θα διαγράφονται χωρίς προειδοποίηση.