Μούσσες

0

Το ζήτημα της προέλευσης των Μουσών είναι ένα από τα πιο δύσκολα της Ελληνικής Μυθολογίας.

Ο Παυσανίας υποστηρίζει ότι υπήρχαν δύο γενιές Μουσών, όπου στην πρώτη γενιά ήταν 3 και ήταν κόρες του Ουρανού και της Γαίας.  Οι αρχαιότερες Ελικωνιάδες Μούσες ήταν οι εξής: Η Μνήμη, η Μελέτη και η Αοιδή (τραγούδι).

Η ποιητική τέχνη χρειάζεται και τις τρεις αυτές Μούσες, χρειάζεται τον συνδυασμό του τραγουδιού, της μνήμης και της μελέτης. Γιατί για να τραγουδήσεις χρειάζεται πρώτα η μνήμη και μετά η μελέτη (άσκηση).

Η δεύτερη γενιά μουσών ήταν οι κόρες του Δία και της Μνημοσύνης και είχαν ως ηγέτη τους τον Απόλλωνα.  Ο ποιητής της "Θεογονίας" Ησίοδος απαριθμεί τα ονόματα των 9 Μουσών: Κλειώ, Ευτέρπη, Θάλεια, Μελπομένη, Τερψιχόρη, Ερατώ, Πολύμνια, Ουρανία και Καλλιόπη.

Για τη γέννησή τους ο Ησίοδος διηγείται: "Στην Πιερία η Μνημοσύνη, ενώθηκε με το γιο του Κρόνου.  Ο Δίας κοιμήθηκε στο ιερό κρεβάτι εννιά νύχτες και η Μνημοσύνη γέννησε εννιά θυγατέρες, όλες με την ίδια ψυχή, ευαίσθητες στη μουσική"

Αν και τις θεωρούσαν δευτερεύουσες θεότητες, οι Μούσες αποτέλεσαν, από την αρχαιότητα ως τα νεότερα χρόνια θέμα πολυαρίθμων καλλιτεχνικών παραστάσεων. 

Ο Ησίοδος μάλιστα αναφέρει ότι οι Μούσες είχαν εικονιστεί πάνω στην ασπίδα του Ηρακλή.  Δεν είναι τυχαίο ότι ακόμα και στις μέρες μας ο όρος «μούσα» χρησιμοποιείται για να δείξει ότι κάποιος ή κάποια εμπνέει κάποιον.

Οι πιο πολλοί τις χαρακτηρίζουν σαν απλές νύμφες των βουνών και των νερών. Σε σχετικά νεότερη εποχή κάθε μια από τις εννέα Μούσες απέκτησε σαφώς καθορισμένη δικαιοδοσία:


Clio Η Κλειώ ήταν η Μούσα της επικής ποίησης και της ιστορίας.  Απεικονιζόταν με ένα ρολό περγαμηνών ή ομάδα από πλακίδια και με δάφνινο στεφάνι.  Όταν κάποτε η Κλειώ τόλμησε να ειρωνευτεί τη θεά Αφροδίτη για τον δεσμό της με τον Άδωνη, της επιβλήθηκε ως τιμωρία πάθος και έρωτας με τον Πίερο, με τον οποίο απέκτησε ένα γιο, τον Υάκινθο.
Euterpi Η Ευτέρπη ήταν η μούσα της Ευχαρίστησης και συγκεκριμένα της μουσικής και της λυρικής ποίησης.  Απεικονίζεται κρατώντας έναν αυλό ενώ κάποιοι ισχυρίζονται ότι εφηύρε τον αυλό ή το διπλό φλάουτο.  Ο ποτάμιος θεός Στρυμόνας κατέστησε έγκυο την Ευτέρπη.  Ο γιος της Ρήσος, σύμφωνα με την Ιλιάδα του Ομήρου, σκοτώθηκε από τον Διομήδη στην Τροία όταν ηγήθηκε ομάδα Θρακών.
Thalia Η Θάλεια είχε υπό την προστασία της τη βουκολική ποίηση, δηλαδή τα αντίστοιχα σημερινά δημοτικά τραγούδια και αργότερα την κωμωδία.  Εμφανίζεται συνήθως με στέφανο κισσού στα μαλλιά και ελαφριά ένδυση, κρατώντας στο δεξί χέρι ένα προσωπείο (μάσκα) θεάτρου και στο αριστερό μια ράβδο (κοινό βακτήριο).  Συνήθως όμως ήταν ιδεατή θεότητα της ευπρεπούς και κόσμιας ευθυμίας και γι’ αυτό παριστανόταν μόνο με τα σύμβολά της, αόρατη στα συμπόσια ως εμπνεύστρια των εύθυμων τραγουδιών, στα οποία τόνιζε το πνευματώδες στοιχείο.  Έτσι ως θεότητα της «καλής διάθεσης» και της έναρξης του κεφιού αποχωρούσε μόλις άρχιζε ο θορυβώδης «κώμος».

Melpomeni Η Μελπομένη στην αρχή θεωρούταν η μούσα του μέλους ή της ωδής, εξ ου και το όνομά της.  Σ’ αυτήν αποδίδεται η εφεύρεση της βαρβίτου, αρχαίο έγχορδο μουσικό όργανο, παραλλαγή της λύρας.  Αργότερα όμως γίνεται η κατ’ εξοχή μούσα της θεατρικής τραγωδίας.  Στις αγγειογραφίες συχνά απεικονίζεται κοντά στον Διόνυσο με μια τραγική μάσκα και φορώντας κοθόρνους, υποδήματα που παραδοσιακά φορούσαν οι τραγικοί ηθοποιοί.  Συχνά επίσης κρατά μαχαίρι ή ρόπαλο (κορύνη) στο ένα χέρι και την τραγική μάσκα στο άλλο.  Ενίοτε φέρει και ξίφος (επίδειξη θεατρικών παραστάσεων).  Στο κεφάλι της απεικονίζεται να φορά στέμμα από κυπαρίσσι.  Στις επικρατέστερες εκδοχές θεωρείται η μητέρα των Σειρήνων με πατέρα τον ποτάμιο θεό Αχελώο.

Terpsixori Η Τερψιχόρη ήταν η μούσα του χορού και των δραματικών χορικών.  Συνήθως απεικονίζεται καθισμένη και κρατώντας μια λύρα και έχει ως ιερό φυτό τον κισσό.  Ήταν πολύ κοντά με την Μελπομένη και μερικές φορές αναφέρεται και αυτή ως μητέρα των Σειρήνων.
Erato Η Ερατώ ήταν η μούσα της λυρικής ποίησης.  Θεωρείται εφευρέτης του χορού, των ύμνων προς τους θεούς και γενικότερα προστάτιδα της Ποίησης.  Η μούσα Ερατώ είναι αυτή που επινόησε τα ερωτικά ποιήματα, το γάμο, την ποίηση, την μουσική και την διαλεκτική.  Κύριο σύμβολό της ήταν η λύρα αλλά και η κιθάρα και η βάρβιτος.  Απεικονίζεται να φορά στεφάνι από τριαντάφυλλα, με τη λύρα και το τόξο του έρωτος στα χέρια και την επιγραφή «Ερατώ Ψάλτριαν».
polimnia Η Πολύμνια ήταν η μούσα των ύμνων και ασμάτων που ψέλνονται προς τιμή των θεών και των ηρώων.  Κατά τη νεότερη παράδοση, η Πολύμνια βοηθά στην εύκολη μάθηση και την απομνημόνευση.  Σε αγάλματα που σώθηκαν μέχρι σήμερα παριστάνεται πάντοτε σαν να κατέχεται από κάποια βαθιά σκέψη και ανάμνηση.  Είναι μια πολύ συλλογισμένη, σοβαρή και στοχαστική γυναίκα φορώντας μακρύ μανδύα και πέπλο.  Μια τρίτη ιδιότητα, της δόθηκε κατά τους τελευταίους αιώνες της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας: θεωρήθηκε προστάτιδα της μιμικής τέχνης και Μούσα της γεωμετρίας, του διαλογισμού και της γεωργίας.
Ourania Η Ουρανία ήταν ιδεατή ανθρωπόμορφη θεά, εφευρέτης και προστάτης της Αστρονομίας και της Αστρολογίας.  Φέρεται και αυτή ως μητέρα του Υμεναίου, από τον Διόνυσο και του Λίνου από τον Απόλλωνα.  Απεικονίζεται φορώντας αστεροειδή στέφανο κρατώντας διαβήτη και παγκόσμια σφαίρα, που αποτελούν και τα ιερά σύμβολά της.  Οι αρχαίοι Έλληνες απέδιδαν στην Ουρανία μαντικές δυνάμεις και θεωρούσαν ότι κατοικία της ήταν ο ουράνιος θόλος, εξ ου και το όνομά της.
Kalliopi Η Καλλιόπη ήταν η μεγαλύτερη και ευγενέστερη των 9 Μουσών.  Προστάτιδα της επικής ποίησης και της Ρητορικής, καθώς και όλων των καλών τεχνών (Καλλιέπουσα), δικαίως την επικαλούσαν οι ραψωδοί προκειμένου να τους βοηθήσει στην έμπνευση.  Με την επίκλησή της ξεκινούν και τα Ομηρικά έπη.  Στις παραστάσεις απεικονίζεται με μεγαλοπρέπεια και επιβλητικότητα φορώντας δάφνινο στεφάνι ή χρυσό κρατώντας βιβλίο σε κύλινδρο ή πινάκιο και γραφίδα και συχνά με τα έπη του Ομήρου στα πόδια της.  Κατά μερικούς η Καλλιόπη θεωρείται παρθένος ενώ κατ’ άλλους φέρεται ως μητέρα του Ιολέμου από τον Απόλλωνα ή του Ορφέα ή του Λίνου ή του Υμεναίου και του Κομαθέοντα.  Πολλοί ήταν και εκείνοι που θεωρούσαν τον Όμηρο ως γιό της.


Πηγή

Ετικέτα:

Δημοσίευση σχολίου

0Σχόλια
* Οτι δημοσιεύουμε δεν σημαίνει ότι το υιοθετούμε.
Απλά μας ενδιαφέρει να ακούγονται όλες οι απόψεις χωρίς λογοκρισία.

Τα Μπουλούκια

Η παρούσα αρθρογραφία έχει καθαρά ενημερωτικό χαρακτήρα. Ο αναγνώστης οφείλει να διασταυρώνει τις πληροφορίες για θέματα που τον ενδιαφέρουν. Τα κείμενα βασίζονται σε υλικό από Ελληνικές και ξενόγλωσσες δημοσιεύσεις, οι οποίες αναφέρονται στο μέτρο του δυνατού. Τα συκοφαντικά ή υβριστικά σχόλια θα διαγράφονται χωρίς προειδοποίηση.

Η παρούσα αρθρογραφία έχει καθαρά ενημερωτικό χαρακτήρα. Ο αναγνώστης οφείλει να διασταυρώνει τις πληροφορίες για θέματα που τον ενδιαφέρουν. Τα κείμενα βασίζονται σε υλικό από Ελληνικές και ξενόγλωσσες δημοσιεύσεις, οι οποίες αναφέρονται στο μέτρο του δυνατού. Τα συκοφαντικά ή υβριστικά σχόλια θα διαγράφονται χωρίς προειδοποίηση.

Δημοσίευση σχολίου (0)
To Top