Κατά τη διάρκεια του Δωδεκαημέρου, από 25 Δεκεμβρίου έως 6 Ιανουαρίου, τότε που τα νερά είναι αβάπτιστα, συμβαίνουν τα πιο απίθανα πράγματα. Καπνίζει το τζάκι, σπάνε αντικείμενα στο σπίτι, καίγεται το φαγητό της νοικοκυράς, μαλώνουν τα μικρά παιδιά…..Η αιτία; Μα φυσικά τα δαιμόνια καλικαντζαράκια!!
Μικροσκοπικά, πονηρά, ανθρωπόμορφα τερατάκια με πόδια τράγου, βρώμικα στην όψη και πολύ άσχημα, τριγυρνάνε κάθε νύχτα στους δρόμους χοροπηδώντας και γκρινιάζοντας, ενώ ψάχνουν κάθε ευκαιρία να πειράξουν όσους κυκλοφορούν μετά τη δύση του ηλίου. Καθένα, έχει από ένα κουσούρι. Άλλο είναι κουτσό, άλλο είναι στραβό, άλλο έχει καμπούρα και άλλο έχει ουρά. Είναι πολύ φιλόνικα και δεν μπορούν να κάνουν μια δουλειά μέχρι το τέλος και έτσι τα αφήνουν όλα στη μέση. Παρόλο που είναι πειραχτήρια και κάνουν πολλές σκανταλιές, είναι και πολύ κουτά, γι’ αυτό και δεν μπορούν να κάνουν κακό στους ανθρώπους.
Η παράδοση αναφέρει ότι τα καλικαντζαράκια όλο το χρόνο βρίσκονται κάτω από τη γη προσπαθώντας να κόψουν τον κορμό της. Άλλα με ένα μεγάλο πριόνι και άλλα με τσεκούρια βάζουν όλη τη δύναμή τους να κόψουν τον τεράστιο ξύλινο στύλο πάνω στον οποίο στηρίζεται η γη για να την κάνουνε να βουλιάξει. Ο στύλος όμως είναι πολύ χοντρός και γι’ αυτό χρειάζεται μεγάλη και μακρόχρονη προσπάθεια. Παραμονές Χριστουγέννων τα έχουν σχεδόν καταφέρει και το στήριγμα της γης ήταν έτοιμο να κοπεί και να πέσει.
Όταν φτάνει λοιπόν το βράδυ της παραμονής των Χριστουγέννων, από φόβο μη βουλιάξει η γη και τους πλακώσει, φεύγουν και ανεβαίνουν στον απάνω κόσμο, για να τυραννήσουν τους ανθρώπους. Χιλιάδες καλικάντζαροι βγαίνουν από κάθε τρύπα στην επιφάνεια, αλλά μόνο τη νύχτα, γιατί φοβούνται πολύ το φως και κρύβονται την ημέρα. Έτσι λοιπόν οι καλικάντζαροι το Δωδεκαήμερο κάνουν ένα σωρό τρέλες, γυρίζουν στους δρόμους, ανεβαίνουν στα κεραμίδια και μπαίνουν από την καμινάδα του τζακιού, τις κλειδαρότρυπες, τις χαραμάδες των πορτών και των παραθυριών.
Λέγεται ότι ανεβαίνουν στους ώμους των ανθρώπων που συναντούν τη νύκτα και προσπαθούν να τους πνίξουν αν δεν απαντήσουν σωστά σε ότι τους ρωτήσουν. Κάποιοι άλλοι πιστεύουν ότι αναγκάζουν τους ανθρώπους να χορεύουν τρελά μέχρι να πέσουν λιπόθυμοι. Τους αρέσει επίσης να πλατσουρίζουν μέσα στα δοχεία που έχουν οι νοικοκυρές το λάδι, στα τηγάνια, στα τσουκάλια, στα πιάτα. Λερώνουν τα φαγητά με τα ακάθαρτα νύχια τους και κάνουν κάθε είδους σκανταλιά.
Δεν κλέβουν βέβαια τίποτα, αλλά προκαλούν φασαρία
και αναστάτωση σε κάθε σπίτι τόσο πολύ που στο τέλος το κάνουν αγνώριστο. Γι’ αυτό, για καλό και για κακό, αυτές τις ημέρες οι νοικοκυρές φροντίζουν είτε να έχουν όλες αυτές τις δώδεκα ημέρες το τζάκι αναμμένο είτε να φράζουν τις τρύπες των τζακιών με πανιά και με αγκάθια και να καίνε λιβάνι σε θυμιατό κοντά στο τζάκι, γιατί οι καλικάντζαροι δεν αντέχουν αυτή τη μυρωδιά. Πολλοί επίσης, βάζουν στο άνοιγμα της καπνοδόχου ή πίσω από την πόρτα ένα κόσκινο, γιατί οι καλικάντζαροι, ως περίεργοι που είναι, αρχίζουν να μετρούν τις τρύπες. Επειδή όμως ξέρουν να μετρούν μέχρι το δύο, μπερδεύονται, χάνουν την ώρα τους και έτσι έχει πια ξημερώσει και πρέπει να εξαφανιστούν. Την ημέρα των Φώτων, με τον Αγιασμό, τα καλικαντζαράκια κατεβαίνουν πάλι στον κάτω κόσμο και ξεκινάνε από την αρχή το πριόνισμα του κορμού, που εν τω μεταξύ κατάφερε να ξαναμεγαλώσει κατά το διάστημα που είχαν ανέβει στη γή. Έχει παραμείνει ως έθιμο, οι νοικοκυρές, μετά τα Φώτα, να καθαρίζουν τη στάχτη από το τζάκι και να την πετούν σε μέρος όπου να μη μπορεί να ξαναχρησιμοποιηθεί.
Γενικά πιστεύεται ότι οι καλικάντζαροι αδυνατούν να βλάψουν τους ανθρώπους αλλά μόνο να τους πειράξουν και να τους ενοχλήσουν, αφού θεωρούνται ανόητοι και ευκολόπιστοι. Αν πάλι κατά τύχη κάποιος πιάσει έναν καλικάντζαρο, τότε σύμφωνα με την παράδοση πρέπει να τον δέσει και να τον υποχρεώσει να μετρήσει τις τρύπες από το κόσκινο.
Η προέλευση αυτών των πλασμάτων: Η ονομασία Καλικάντζαροι προέρχεται από το επίθετο «καλός» και από το «κάνθαρος». Η αρχή των μύθων που είναι σχετικοί με τους καλικάντζαρους βρίσκεται στην αρχαιότητα. Οι Αρχαίοι πίστευαν πως οι ψυχές όταν έβρισκαν την πόρτα του Άδη ανοιχτή, ανέβαιναν στον απάνω κόσμο και τριγύριζαν παντού χωρίς έλεγχο και περιορισμούς. Πολύ αργότερα οι Βυζαντινοί, γιόρταζαν το Δωδεκαήμερο με μουσικές, τραγούδια και μασκαρέματα. Οι άνθρωποι, έχοντας κρυμμένα τα πρόσωπά τους, έκαναν με πολύ θάρρος και χωρίς ντροπή ότι ήθελαν. Πείραζαν τους ανθρώπους στους δρόμους, έμπαιναν απρόσκλητοι σε ξένα σπίτια κι αναστάτωναν τους νοικοκύρηδες.Ο λαός, έχει δώσει πολλές και διαφορετικές ονομασίες στους καλικάντζαρους, προσδίδοντας στον καθένα χωριστά και
κάποιο χαρακτηριστικό. Έτσι έχουμε τον Μαλαγάνα, που θέλει πολύ προσοχή γιατί ξεγελάει τα παιδιά με γλυκόλογα και έτσι καταφέρνει να τους πάρει τα γλυκά, τον Τρικλοπόδη, που έχει μακρύ χέρι που το χώνει παντού και σκουντουφλάνε πάνω του οι άνθρωποι, τον Περίδρομο, που είναι ο φαταούλας της παρέας και του αρέσει να τρώει και να βρωμίζει το φαγητό, τον Κοψομεσίτη, που είναι κουτσός και καμπούρης και πιο πολύ απ’ όλους τους άλλους καλικάντζαρους του αρέσουν οι τηγανίτες με το μέλι, τον Κωλοβελόνη, που είναι μακρύς σαν μακαρόνι κι έτσι μπορεί εύκολα να περνάει από τις κλειδαρότρυπες κι από τις τρύπες του κόσκινου και του αρέσει πολύ να μπερδεύει τις κλωστές από το πλεχτό της γιαγιάς, και άλλους.Καλές Γιορτές…
dinfo
Απλά μας ενδιαφέρει να ακούγονται όλες οι απόψεις χωρίς λογοκρισία.
Τα Μπουλούκια
Η παρούσα αρθρογραφία έχει καθαρά ενημερωτικό χαρακτήρα. Ο αναγνώστης οφείλει να διασταυρώνει τις πληροφορίες για θέματα που τον ενδιαφέρουν. Τα κείμενα βασίζονται σε υλικό από Ελληνικές και ξενόγλωσσες δημοσιεύσεις, οι οποίες αναφέρονται στο μέτρο του δυνατού. Τα συκοφαντικά ή υβριστικά σχόλια θα διαγράφονται χωρίς προειδοποίηση.